Kryzys w polskiej demografii - „światełka w tunelu” brak

 

Na podstawie najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego można stwierdzić, że liczba urodzeń za cały rok 2023 prawdopodobnie znów będzie najniższą w całej powojennej historii kraju. Za okres od stycznia do maja odnotowano 116,4 tys. narodzin, co jest liczbą o niemal 10 tys. mniejszą niż w analogicznym okresie roku 2022 i o około 50 tys. niższą niż w pierwszym roku funkcjonowania programu „Rodzina 500+” (2017).

W maju na świat przyszło 24 tys. dzieci – to o 3 tys. więcej niż w kwietniu, ale jednocześnie o 3,5 tys. mniej niż w maju poprzedniego roku. Podana przez GUS liczba jest najmniejszą, jeśli chodzi o piąty miesiąc roku, od co najmniej 1970 roku, kiedy to rozpoczęto publikowanie danych w ujęciu miesięcznym.

 

Na taki stan rzeczy składa się wiele aspektów, z których najważniejszymi są: systematyczny wzrost wieku, w którym kobieta rodzi dziecko, coraz mniejsza liczba potencjalnych rodziców, brak „mody” na rodzicielstwo. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że rok 2023 zakończy się liczbą urodzeń na poziomie mniejszym niż 300 tys.

Z kolei umieralność „wróciła” do poziomu sprzed pandemii. W pierwszych pięciu miesiącach bieżącego roku zmarło 178,1 tys. osób. To mniej więcej tyle co w roku 2019 (178,3 tys.) i 2020 (174 tys.). Niestety, nadal umiera więcej osób niż się rodzi, stąd przyrost naturalny cały czas jest ujemny.

 

W maju wyniósł on minus 11 tys., a sumarycznie za okres styczeń-maj minus 61,6 tys. Ostatnim miesiącem kiedy odnotowano dodatni przyrost naturalny był wrzesień 2019 roku, zatem maj jest już 44 miesiącem z rzędu, kiedy to zmarło więcej osób niż się urodziło. Jeśli można szukać gdzieś iskierki optymizmu to właśnie w obszarze przyrostu naturalnego. Poziom minus 61,6 był najwyższy od trzech lat (w 2021 roku w okresie styczeń – maj ubyło 97,9 tys. osób, a w 2022 roku 75 tys.). W tym przypadku jednak wyraźnie widać wpływ poprawy sytuacji epidemicznej.

W dalszym ciągu zawieranych jest relatywnie mało związków małżeńskich. W maju na ślubnym kobiercu stanęło 11 tys. par, co jest wprawdzie największą liczbą od października zeszłego roku (zimą jest zazwyczaj mniej ślubów), ale jednocześnie o 1,5 tys. mniejszą niż w maju roku 2022.

 

Zaprezentowane dane ukazują pogłębiający się kryzys demograficzny. I niestety, nie ma nic co można by określić „światełkiem w tunelu”.