Czy rodzice budują kręgosłup moralny dziecka?

Rodzice od pierwszych chwil życia swojego dziecka odpowiedzialni są za kształtowanie jego charakteru i osobowości. Odpowiadając na pierwsze, najpierw fizjologiczne, potrzeby zaspakajają je i zapewniają poczucie bezpieczeństwa. Każde przystawienie do piersi przez matkę jest tego wyrazem – to jednocześnie nakarmienie dziecka, jaki i (a może przede wszystkim) zaspokojenie potrzeby bliskości i bezpieczeństwa oraz kształtowanie więzi i relacji z najważniejszymi osobami na świecie. To daje podstawę do ukształtowania trwałego fundamentu, który zapewni trwałe relacje na lata.

Pierwsze zabawy z niemowlakami to także doskonała okazja do wspierania rozwoju, wzmacniania więzi, ale i wychowania. Za każdym razem, kiedy maluszkowi podczas zabawy proponujemy, by najpierw odłożył klocki do pudła razem z nami, by było miejsce na rozłożenie kolejnej zabawki – wspieramy kształtowanie charakteru. To nie jest nic innego, jak stawianie dziecku wyzwań (chowamy klocki), by mogło dalej realizować inną, nową i równie przyjemną aktywność. To przekraczanie niekiedy pierwszych niechęci i złości malucha, to pierwsze stawianie wymagań na drodze do jego rozwoju. Pokonanie tych niechęci już jest elementem wychowania.

W kolejnych etapach rozwoju stawianie przed dziećmi nowych wyzwań i wymagań przyczynia się ostatecznie do kształtowania charakteru. Te stałe próby, jakich doświadcza młody człowiek są jak regularne ćwiczenia na siłowni, które rozwijają naszą masę mięśniową.

Rosnącemu organizmowi poddawanemu stałemu wysiłkowi fizycznemu zazwyczaj nie grożą skrzywienia i wady postawy. Kręgosłup młodego człowieka podtrzymywany jest przez stabilne i stale ćwiczone mięśnie. Stanowią one bezpieczny i trwały fundament, który zabezpiecza kruchy i narażony na uszkodzenia organ.

Tak dzieje się wtedy, gdy młody człowiek od wczesnych lat poddawany jest świadomie stawianym wymaganiom. Takie dziecko, które z niejednej przyjemności musiało w życiu zrezygnować, czekać na upragnione atrakcje i ponosić konsekwencje swoich czynów – nie raz przekroczyć musiało swoja strefę komfortu, co ostatecznie wzmocniło jego charakter. Dokładnie tak samo jak przy kolejnym powtórzeniu nużącego ćwiczenia, wzmacniającego mięśnie.

Nieocenioną pomocą w kształtowaniu charakteru jest udział w klubie sportowym czy harcerstwie, gdzie obowiązują określone zasady, a za uzgodniony nakład sił i starań przysługują wymierne profity – jak udział w zawodach czy otrzymanie kolejnej sprawności. Posiadają one jasno określony cel, do którego młody człowiek może zmierzać. Każde poranne wstawanie na trening czy przechodzenie długiej trasy z plecakiem mimo zmęczenia – umożliwiają pokonywanie własnych ograniczeń, czy wręcz lenistwa, a docelowo wzmacniają charakter. To drobny i stale powtarzany środek, który prowadzi do dalekiego celu, jakim jest młodzieniec i młoda kobieta, którzy potrafią przezwyciężać swoje ograniczenia.

W procesie kształtowania młodego człowieka niezwykle ważne jest dostarczenie rzetelnej wiedzy o otaczającym go świecie. Możliwość logicznego argumentowania wymaga umiejętności myślenia, ale przede wszystkim stawia przed dzieckiem wymaganie posługiwania się posiadaną wiedzą. A zatem młody człowiek może przekonywać swojego rozmówcę do swojej racji, jednak musi posługiwać się dowodami opartymi na nauce. Umiejętność ta jest wręcz konieczna w momencie, kiedy młody człowiek musi asertywnie powiedzieć „nie” wobec składanych mu przez rówieśników propozycji sięgnięcia po używki czy podjęcia innych ryzykownych zachowań. Bez zdolności argumentowania lub w obliczu strachu przed oceną kolegów, bardzo trudno jest odmówić i narazić się na odrzucenie przez grupę.

Wtedy konieczny jest wspomniany wcześniej kręgosłup moralny. Wytrwale kształtowany podtrzymuje to, co najważniejsze zostało dziecku przekazane przez najbliższych, ten zestaw najważniejszych norm, reguł i zasad, które stanowią podstawę wychowania. Zostanie on nienaruszony, jeżeli młody człowiek będzie miał odwagę cywilną stanąć w obronie starszego, odmówić narkotyków, zająć kontrowersyjne stanowisko poparte argumentami, przezwyciężyć niesprzyjające okoliczności i zmobilizować się do działania w imię wyższej wartości. Ten charakter kształtowany był przez lata, wzmacniany stawianiem czoła przeciwnościom, a po latach stanowi oparcie i jest realnym dowodem na wysokie morale.

Wielu osobom posiadanie niezachwianych norm i reguł kojarzy się żołnierzami Armii Krajowej, czy harcerzami Szarych Szeregów, ponieważ wyznawane ideały uosabiali w codziennych konkretnych czynach, które były ich udziałem. Wielokrotnie stając w obliczu dylematów moralnych zawsze kierowali się honorem i dobrem najwyższym, a składanym obietnicom byli oddani do ostatnich chwil swojego życia. Będąc wierni zasadom moralnym kierowali się wielokrotnie honorem, który staje się cechą niemalże zapominaną wśród pokolenia dzisiejszej młodzieży A szkoda, bo przecież „Ideały są jak gwiazdy. Jeśli nawet nie możemy ich osiągać, to należy się według nich orientować” (George Bernard Shaw).