Plany rodzinne młodych Polek i Polaków – ogłoszono raport Instytutu Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie

 

 

Przeprowadzone badanie miało odpowiedzieć na pytania związane z poglądami młodych osób na temat rodziny i posiadania dzieci, miało też poznać ich plany na życie w kontekście zakładania rodziny oraz potomstwa. Usystematyzowane badawczo odpowiedzi zestawiono ze statystykami dotyczącymi rodzin w Polsce oraz poziomem dzietności.

 

Konferencję prowadził dr hab. prof. UAM Michał A. Michalski – prezes Instytutu Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie, który na wstępie stwierdził, że żyjemy w burzliwych czasach i wiele wpływa na to jakim społeczeństwem będziemy. Pytanie o przyszłość każdego z nas jest istotne, ponieważ każdy z nas żyje w rodzinie lub będzie żył w rodzinie.

 

- Nasz raport stara się odpowiedzieć na pytanie jak ta rodzina będzie wyglądać – powiedział naukowiec.

 

Pierwszym obszarem zainteresowania badaczy były plany życiowe młodzieży. Czy uwzględniają w nich założenie rodziny, posiadanie dzieci, jak postrzegają małżeństwo. Na zadane badanym pytanie jak postrzegają swoje życie w kontekście przyszłego małżeństwa 70 proc. młodych wskazało małżeństwo jako właściwą formę życia wraz z posiadaniem potomstwa. 10 proc. określiło, że mogą funkcjonować w związku małżeńskim bez dzieci. Natomiast 13 proc. badanych wskazało na możliwość na tzw. single life, bez partnera i bez dzieci.

 

 

Poza tym co 3-ci młody człowiek nie widzi się obecnie w roli rodzica. Akceptuje małżeństwo, ale bez dzieci.

 

Na ciekawą kategorię badania wskazała dr Dorota Gizicka. Otóż badani stwierdzili, że szczęście można osiągnąć także poza małżeństwem. Jedynie 1/3 uznaje, że małżeństwo pomaga w osiągnięciu szczęścia. Można odpowiedni poziom szczęścia osiągnąć poprzez pracę zawodową, samorealizację, realizację swoich zainteresowań.

 

Nie było zaskoczeniem dla badaczy, że młode osoby wiedzę o tym jak tworzyć związki i realizować wybrany model rodziny czerpią głównie z internetu. Zaskoczeniem była jednak skala tego zjawiska. Aż 81 proc. młodzieży dowiaduje się o relacjach, rodzicielstwie, wychowaniu za pośrednictwem treści w sieci. Niemniej cały czas znaczące miejsce w pozyskiwaniu wiedzy o relacjach rodzinnych mają rodzice i opiekunowie.

 

 

Osoby, które gorzej oceniają wzorzec rodziny pochodzenia (tzn. krytycznie oceniają własną rodzinę) otrzymują od niej mniej wiedzy na tematy związane z rodziną. Im ocena wzorca rodziny pochodzenia jest lepsza – tym chęć powielania takich dobrych wzorców rodziny jest większa.

 

Zagadnieniami prokreacji i demografii zajął się w badaniu dr Krzysztof Szwarc. Ocenił on, że związki międzyludzkie są ważne i stanowią postawę pod względem prokreacyjnym. Młodzież pytana była o plany prokreacyjne, także o to ile chce mieć dzieci. Wyniki są – według naukowca - raczej optymistyczne. Zdecydowana część młodych chce mieć co najmniej jedno dziecko (76 proc.), a 65 proc. co najmniej dwójkę dzieci. 17 proc. badanych nie chce w ogóle mieć dzieci, a 9 proc. nie potrafiło się w tej kwestii określić.

 

 

Podejście prokreacyjne determinuje stosunek do wiary. Im wiara ma mniejsze znaczenie dla młodych, tym większy odsetek z nich nie chce mieć w ogóle dzieci, lub chce mieć ich mniej. Natomiast wśród osób głęboko wierzących ponad 40 proc. chce mieć dwójkę dzieci.

 

 

Na pytanie w jakim wieku powinno urodzić się pierwsze dziecko 50 proc. badanych odpowiada, że w przedziale 25-29 lat. Wynika to z wieloletniej prawidłowości – najpierw należy ukończyć naukę, ewentualnie studia, osiągnąć stabilizację zawodową i mieszkaniową. Co ciekawe, osoby które miały więcej niż troje rodzeństwa wskazywały niższy przedział wiekowy – 20-24 lata.

 

Podstawowym wnioskiem wyłaniającym się z przeprowadzonego badania jest twierdzenie, że młode Polki i Polacy chcą mieć dzieci. Postawy prokreacyjne są optymistyczne, ale zróżnicowane, Najczęściej różnicują je miejsce pochodzenia, wiara oraz ilość posiadanego rodzeństwa.

 

Jeśli chodzi o najbardziej pożądaną formę związku to nadal pozostaje nią małżeństwo z dziećmi.

 

 

Badanie przeprowadzone zostało we wrześniu 2022 roku na próbie 909 respondentów w wieku 16-30 lat. Jest to badanie reprezentatywne ze względu na płeć, wiek i województwo zamieszkania. Uwzględnia m.in. liczbę rodzeństwa, stosunek do religii, miejsce zamieszkania – miasto, wieś, a także ocenę wzorca własnej rodziny.

 

Badanie przeprowadzono metodą CAVI – przez internet. Główne obszary badawcze to tworzenie związków i plany prokreacyjne związane z dzietnością oraz tworzeniem rodzin.

 

Autorami badania i raportu są:

 

 

Raport „Młode Polki, młodzi Polacy i ich plany rodzinne” powstał na podstawie danych z badania zrealizowanego w ramach programu „Po pierwsze Rodzina!" i przy wsparciu Fundacji Orlen.

 

Pełen raport jest dostępny na stronie Instytutu Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie.