Rodzic elastyczny w pracy – skuteczne sposoby na pogodzenie obowiązków rodzinnych i zawodowych

 

Te różne nagłe i nieprzewidziane sytuacje mogą dotyczyć dziecięcych chorób i dolegliwości, ale także innych spraw związanych z dziećmi, a wymagających załatwienia w tzw. godzinach biurowych. Nie wszystko bowiem da się załatwić on-line.

 

 

Wobec tego pracujący rodzice są narażeni na spóźnienia w pracy, kolejne dni opieki nad dzieckiem lub nieplanowane wyjścia przed czasem. Problem jest na tyle zauważalny i istotny, że coraz większa liczba pracodawców stara się stworzyć rodzicom pewne udogodnienia w systemie pracy.

 

Trzeba przyznać, że nie wszystkie rozwiązania są trafne, niektóre pozostają jedynie w sferze deklaracji, albo „na papierze”, ale są i takie, które realnie spełniają swoje zadanie.

 

Matki, które powracają do pracy po urodzeniu dziecka i urlopie macierzyńskim, najbardziej obawiają się kłopotów z połączeniem pracy i opieki nad dzieckiem wedle własnych potrzeb i oczekiwań. Takie obawy – według badania „Macierzyństwo a aktywność zawodowa" przeprowadzonego przez Fundację „Rodzic w mieście" w 2020 r. - zgłasza ok. 70 proc. mam.

 

 

Poza tym ok. 40 proc. z nich boi się niezrozumienia ze strony pracodawcy, a co dziesiąta - niezrozumienia ze strony współpracowników. Dla połowy mam poważnym wyzwaniem jest logistyka, a prawie połowa obawia się częstych nieobecności z powodu choroby dziecka.

 

Także ojcom przysługują dziś dodatkowe urlopy w związku z posiadaniem dzieci. Jednak, jak wynika z badań, relatywnie niewielu ojców korzysta z rodzicielskich urlopów. Wynika to i z barier ekonomicznych oraz mentalnych, a także ze sposobu podejścia do tego tematu przełożonych. Nie zawsze rozumieją oni i akceptują taką decyzje pracownika.

 

Firmy zorientowały się już, że oprócz pewnych udogodnień w miejscu pracy (np. pokoje do pracy z dzieckiem, w razie jakiejś awaryjnej sytuacji) ważne jest przyzwolenie na elastyczne podeście do obowiązków służbowych. Wariant pracy zdalnej i hybrydowej wypracowano podczas wielu miesięcy pandemicznych obostrzeń. Jak zwykle w takich przypadkach ma to swoje zalety i wady, zależne od charakteru pracy, jak i od predyspozycji konkretnej osoby.

 

W sierpniu br. weszły w zycie nowe przepisy dotyczące tak pracowników, jak i pracodawców, które wprowadziły m.in. nowy urlop opiekuńczy, 
możliwość zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej, wydłużenie urlopu rodzicielskiego, rozszerzenie ochrony wynikającej ze stosunku pracy, elastyczną organizację pracy dla rodziców dzieci do 8 lat oraz możliwość pracy zdalnej po uzgodnieniach z pracodawcą. Wynikały one z konieczności wykonanie Dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE oraz równowagi między życiem zawodowym i prywatnym rodziców lub opiekunów (tzw. dyrektywa work-life-balance), która zostały przyjęte w czerwcu 2019 r. Pisamiśmy o tym TUTAJ.

 

Teoretycznie wszyscy – i specjaliści od rynku pracy i pracodawcy – zdają sobie sprawę, że posiadanie przez pracownika dzieci to nie jakieś „utrudnienie” w pracy, a pracodawca powinien znaleźć i wdrożyć sposoby umożliwiające pracownikom-rodzicom łączenie życia zawodowego i prywatnego tak, by nie tylko nie cierpiała na tym rodzina, ale wręcz ułatwiały one budowanie relacji rodzinnych.

 

 

 

Jak wynika z raportu „Macierzyństwo a aktywność zawodowa" elastyczny czas pracy to bezwzględnie najlepsze rozwiązanie (67 proc. wskazań) wśród tych, które realnie ułatwiają życie pracującym mamom (ale i ojcom).

 

Dzięki uelastycznieniu godzin pracy rodzice mają możliwość odbierania dzieci wcześniej ze żłobków i przedszkoli, oszczędzają czas (i pieniądze) na przejazdy po mieście pomiędzy miejscem zamieszkania, placówką wychowawczą a miejscem pracy. Mogą także na komunikację wybierać te godziny, kiedy ulice są mniej zakorkowane. A zaoszczędzony w ten sposób czas rodzice mogą przeznaczyć na opiekę nad dzieckiem czy realizację zadań służbowych.

 

Elastyczność pracodawcy redukuje stres związany z nieoczekiwanymi zmianami planów, które wpisane są w rodzicielstwo, wynika z opublikowanego raportu

 

 

 

Przyjazne rodzicielstwu środowisko pracy umożliwia osiąganie bardzo dobrych wyników biznesowych i pozytywnie wpływa na komfort psychiczny pracowników.

 

W przypadku średnich i większych firm nie ma na ogół obaw przy zatrudnianiu młodych kobiet, bo po pierwsze ciąża to nie choroba, po drugie urodzenie dziecka to radość i powód do gratulacji, a ewentualne zwolnienia lekarskie oznaczają po prostu konieczność rozumnego planowania pracy zespołów, tak by procesy w firmie przebiegły bez zakłóceń. Na niektórych stanowiskach da się też tak zorganizować pracę, żeby ewentualna mniejsza dyspozycyjność pracownicy po urodzeniu dziecka nie powodowała problemów.

 

Gorzej sytuacja może wyglądać w mniejszych firmach, gdzie obecność i dyspozycyjność pracownika jest bardzo istotna i trudno go zastąpić kimś innym.

 

 

Z drugiej strony – zauważają eksperci - bycie prorodzinną organizacją wcale nie musi być domeną dużych firm. Obserwuje się coraz więcej małych, rodzinnych przedsiębiorstw, które znając swoich pracowników, potrafią doskonale odpowiedzieć na ich potrzeby związane z work-life balance.

 

Pracodawcy zaczęli zauważać, że wielu ich pracowników to rodzice, którzy w związku z pełnieniem różnych ról w życiu mają także konkretne oczekiwania i potrzeby. Różnią się one znacznie od potrzeb i oczekiwań singla czy partnera bez dziecka. Specjaliści od rynku pracy zauważają, że także w gronie rodziców potrzeby są różne w zależności od grupy pokoleniowej.

 

 

Młodzi rodzice są dziś zdecydowanie bardziej konkretni w swoich oczekiwaniach niż starsi. Oczekują elastycznych godzin pracy czy np. możliwości przyjścia do pracy z dzieckiem.

 

Choć wspieranie zatrudnionych rodziców jest dziś wizerunkowo dobrym tonie, to nie zawsze deklarowane działania wspierające łatwo jest wyegzekwować, a do tego zrobić to niejako bez czucia się winnym takiej sytuacji. Jeśli każdą konieczność wyjścia z pracy wcześniej – np. w celu pilnego odebrania chorego dziecka z przedszkola - należy zgłosić i poddać decyzji przełożonego, sytuacja pracownika-rodzica robi się niekomfortowa.

 

 

Specjaliści ds. zarządzania zasobami ludzkimi zachęcają przede wszystkim do przyjrzenia się rzeczywistym, a nie teoretycznym problemom pracowników. Ułatwienia powinny odzwierciedlać indywidualne potrzeby rodziców, które potrafią być różne w zależności od regionu, czy konkretnej sytuacji rodzinnej.

 

 

Np. Kilka lub kilkanaście tygodni dodatkowego urlopu dla matek i ojców na potrzeby opieki nad narodzonym dzieckiem, podczas których pracownik otrzymuje 100 proc. wynagrodzenia.

 

Prywatne placówki opiekuńcze (często dwujęzyczne, z autorskimi programami edukacyjnymi) zlokalizowane w biurowcach, w których pracują rodzice podopiecznych.

 

 

Np. w nagłych przypadkach opieka niani „na godziny", której koszt pokrywa pracodawca. Czasami: zwrot kosztów doraźnej opieki nad dzieckiem w sytuacji, gdy regularna opieka nie jest możliwa.

 

Tzw. baby roomy/parent roomy, czyli pokoje wyposażone w zabawki dla dzieci w różnym wieku, umożliwiające dziecku towarzyszenie rodzicowi w miejscu pracy, gdy wymaga tego nagła sytuacja.

 

Wewnętrznie usankcjonowane przyzwolenie na wykonywanie obowiązków służbowych w zmiennych godzinach, w zależności od potrzeb czy dyspozycyjności pracownika, również w związku z obowiązkami rodzicielskimi.

 

Usankcjonowana wewnętrznie możliwość wykonywania obowiązków w trybie pracy zdalnej, również ze względu na konieczność pozostania w domu z podopiecznym.

 

 

Np. stała opieka współpracownika na czas ponownego wdrożenia w obowiązki rodzica powracającego z urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego. Także programy umożliwiające uzupełnienie kompetencji lub wspierające zmianę stanowiska na inne, adekwatne do nowych warunków.

 

Np. pikniki, półkolonie czy webinary dla dzieci.

 

Np. wyprawki dla noworodków, paczki na święta.

 

Np. miejsca parkingowe dla ciężarnych, pokoje do karmienia dziecka.

 

 

 

Jednak – co podkreślają eksperci od runku pracy i panujących w nim relacji - to szczera empatia i zaufanie jest dla pracującego rodzica mocnym konkurentem wobec eleganckich baby-roomów czy paczek na Boże Narodzenie.

 

Rozwiązania wcale nie muszą być z gatunku tych „dużego kalibru”, a skutecznie ułatwią życie pracowników-rodziców. Należą do nich np.: elastyczny czas pracy, możliwość pozostania w domu z chorującym dzieckiem, dodatkowy urlop na sytuacje awaryjne związane z rodzicielstwem. Takie rozwiązania wcale nie kosztują dużo, nie wymagają przeprowadzania wielkich projektów, a potrafią związać pracownika z miejscem pracy na lata.