Sytuacja życiowa i ekonomiczna ukraińskich uchodźców

 

 

Wybuch wojny spowodował napływ uchodźców z Ukrainy do Europy, w tym przede wszystkim do Polski. Podstawowy wpływ na skalę oraz cechy uchodźców miało otwarcie dla nich granic Polski z Ukrainą, a także dekret Prezydenta Ukrainy o powszechnej mobilizacji mężczyzn. W związku z tym dorośli uchodźcy żyjący w naszym kraju to przede wszystkim kobiety.

Najliczniejszą grupę stanowią osoby w tzw. prime age (30-44 lata), czyli w wieku największej aktywności zawodowej. Należy zaznaczyć, że najczęściej przyjechały one z dziećmi, a także starszymi członkami rodzin. Konieczność utrzymania siebie oraz członków rodziny była i nadal jest dużym obciążeniem dla młodych kobiet, które znalazły się nagle w tak trudnej sytuacji. W obcym kraju, nie zawsze znają język polski, często mają pod swoją opieką małe dzieci, które wymagają albo ich pobytu w domu albo miejsca w żłobku czy przedszkolu. To wszystko sprawia, że kobietom uchodźcom trudniej było podjąć pracę, choć wprost komunikowały, że są nią zainteresowane.

Tymczasem 50 proc. uchodźców posiada wyższe wykształcenie i posiada doświadczenie w swoim fachu. Choć niejednokrotnie ich kwalifikacje są naprawdę wysokie, dużym wyzwaniem jest znalezienie satysfakcjonującej pracy, która choć po części odpowiada ich umiejętnościom. Smutna prawda jest jednak taka, że co piąty uchodźca z Ukrainy żyje w Polsce „z dnia na dzień", mając do dyspozycji kwotę pomiędzy 2-3 tys. zł netto.

I choć przy konieczności opłaty wynajmowanego mieszkania i utrzymania rodziny nie jest to kwota robiąca wrażenie, to jednak większość usamodzielniła się pod względem zakwaterowania.

W ośrodkach zbiorowego zakwaterowania mieszka zdecydowana mniejszość uchodźców i mają oni większy problem ze znalezieniem pracy i samodzielnego utrzymania się. Po przyjeździe do naszego kraju zdecydowana większość uchodźców podejmuje pracę inną aniżeli ta, jaką wykonywali na Ukrainie przed wojną. Poczucie, że wykonuje się pracę poniżej swoich kwalifikacji jest na pewno mocno frustrująca, a do tego przekłada się na otrzymywane wynagrodzenie i możliwość gospodarowania budżetem domowym. Niektórzy głoszą tezę, że uchodźcy zabierają nam pracę, tymczasem skoro było tyle wolnych miejsc, to dlaczego sami nie zgłosili się do niej? Bo była niskopłatna czy też poniżej ich kompetencji? Bo warto wiedzieć, że wiele młodych i bardzo dobrze wykształconych kobiet z Ukrainy pracuje dziś na stanowiskach znacznie poniżej swoich kwalifikacji i możliwości. Będąc po studiach wyższych na kilku kierunkach pracują w szkole jako woźne, w sklepie jako pomocnice, czy w przemyśle jako pracownik fizyczny.

Oprócz codziennej walki o godne życie dla siebie, swoich dzieci i rodzin toczą codzienną walkę z demonami wojny, z lękiem o męża, syna czy ojca. Muszą walczyć nie tylko ze swoim strachem i traumą, ale i emocjami dzieci, które także muszą odnaleźć się w nowej sytuacji. Czasami warto zastanowić się przed wyartykułowaniem krzywdzących słów, nie znając realiów życia uchodźców. Najprościej jest skupić się na tych, którzy dysponują środkami pieniężnymi i mogą pozwolić sobie na zakupy bez oglądania każdej złotówki, nie dostrzegając tych, których dzieci nie przynoszą śniadań do szkoły. Bo rzeczywistość wojenna nie jest czarno-biała, ma wiele odcieni szarości, w których czai się lęk, ból, niepewność i smutek.