Związek z perfekcjonistą – rozmowa z Elżbietą Bielnicką-Moc

„Taka jaka jesteś - jesteś fajna! Nie musisz być idealna” śpiewa w jednej ze swoich piosenek Arka Nowego. Te słowa powinni usłyszeć wszyscy, którzy bezlitośnie dążą do idealnej wersji siebie, swojego związku, rodziny. O nieperfekcyjnym związku z perfekcjonistą z Elżbietą BIELNICKĄ-MOC, która od 15 lat ratuje małżeństwa zmagające się z kryzysem, rozmawia Aleksandra IRLA.

Aleksandra Irla: - Czym jest perfekcjonizm? Jak taka postawa wpływa na relacje małżeńskie?

Elżbieta Bielnicka-Moc: - Przyznam, że ja sama patrzyłam kiedyś na perfekcjonistów z podziwem. O takiej osobie wiadomo, że jak się za coś bierze to zrobi to porządnie, najlepiej. Dopiero kilka lat temu, gdy bliżej przyjrzałam się takiemu podejściu do życia, zobaczyłam, jak perfekcjonizm jest trudny - zarówno dla osoby, której dotyczy bezpośrednio jak też dla jego czy jej otoczenia.

 

Ja bym to oceniła jako pewnego rodzaju nerwicę. Jeżeli perfekcjonista chce być NAJlepszy, nie ma poczucia, że gdzieś ma swoją granicę - myślę, że jest bardzo nieszczęśliwy, zdenerwowany, rozdrażniony i rozzłoszczony.

 

 

Tu pojawia się pytanie - czy ta osoba jest świadoma tego, jak jej perfekcjonizm na nią wpływa. Jeśli jest świadoma, być może będzie próbowała trochę się wyhamować. Natomiast jeśli nie jest tego świadoma, może przerzucać swoją złość i niezadowolenie na innych, na rodzinę.

A.I.: - Jak to się będzie objawiało? Ogólnym rozdrażnieniem czy pretensjami do rodziny, że są nieidealni?

Elżbieta Bielnicka-Moc: - Myślę, że swoje pretensje, żal, złość na siebie samego o to, że nie osiąga tych wymarzonych, najwyższych szczytów, będzie przerzucać na innych.

A.I.: - Jakich komunikatów możemy spodziewać się od takiego rozżalonego perfekcjonisty?

Elżbieta Bielnicka-Moc: - To może być np.: Masz brudno! Nieposprzątane! Źle ugotowane! Niedoprawione! Źle zrobione! Nieładne! Nie starasz się! Jesteś mało kreatywny! Niezadowolony z siebie perfekcjonista będzie oskarżał, atakował innych, bo nie osiągają tego, czego on czy ona by sobie życzyła, bo nie są idealni i nie dążą do ideału. Takie niezadowolenie, oskarżenia psują to rodzinne, małżeńskie bycie wspólnie.

 

A.I.: - Perfekcjonizm może się objawiać do wewnątrz - wymaganiami w stosunku do siebie, ale też na zewnątrz - wymaganiami w stosunku do otoczenia, współmałżonka, rodziny?

Elżbieta Bielnicka-Moc: - Tak. Jeśli ktoś jest świadomy tego obciążenia jakim jest perfekcjonizm, będzie chciał coś z tym zrobić - pójść do specjalisty, porozmawiać, zrozumieć.

 

Jeśli jest nieświadomy - będzie niezadowolony, rozbity, gniewny, rozdrażniony, nerwowy. Będzie oskarżał, osądzał, krytykował, wybuchał, bo nie osiąga zamierzonych, wymarzonych efektów.

 

Jak takie małżeństwo może dobrze funkcjonować, jeśli perfekcjonista nie przyjmuje do wiadomości, że ani on, ani jego współmałżonek, nigdy nie będą idealni? Swoją postawą burzy - niszczy siebie, i swoje relacje.

 

A.I.: - Jak pomóc człowiekowi, który jest przesiąknięty potrzebą by być idealnym oraz by jego związek funkcjonował idealnie?

Elżbieta Bielnicka-Moc: - Jeśli współmałżonek perfekcjonisty jest dojrzały emocjonalnie, mądry i zauważy ten problem, może będzie w stanie coś wskazać, wytłumaczyć. Może powiedzieć: nie musisz być najlepszy - bądź dobry, staraj się, polepszaj się - to wystarczy. Zatrzymaj się. Dążenie do ideału niszczy ciebie i niszczy nas. Spróbujmy porozmawiać. Nie wszystko musi być na najwyższym możliwym poziomie, bo czy to na pewno da nam szczęście? Czy raczej wpędzi nas w nerwicę?

A.I.: - Co jest źródłem perfekcjonizmu? Skąd w człowieku potrzeba, żeby być idealnym i zrobić wszystko idealnie?

Elżbieta Bielnicka-Moc: - Może ta osoba wychowała się w domu, w którym oczekiwano od niej dążenia do ideału. Może któreś z rodziców było perfekcjonistą i stało się wzorem takiego funkcjonowania. Nie było zabawy, przyjemności - było dążenie do osiągania. Ale mogło też być dokładnie odwrotnie. Może ta osoba była w domu krytykowana, poniżana, może słyszała, że jest beznadziejna i pomyślała sobie - ja wam pokażę.

 

 

Może posmakowała samozadowolenia ze świetnie wykonanej pracy, spodobało jej się, uznała, że to jest droga dla niej. I wkręciła się w to tak mocno, że aż tę śrubkę przekręciła.

 

To wymaga dojrzałości emocjonalnej, żeby zobaczyć, że perfekcjonizm nie służy ani mi ani mojej rodzinie.

 

Rozmawiała: Aleksandra IRLA