Adaptacja przedszkolna – jak wesprzeć swoje dziecko na początku roku szkolnego?
Nieopublikowane- wtkaczyk
- Kategoria: RODZICIELSTWO

Violetta Domańska
Kiedy dziecko zaczyna rok szkolny w nowym miejscu, rodzice zadają sobie mnóstwo pytań: czy nasz maluch poradzi sobie podczas parogodzinnej rozłąki z bliskimi? Czy polubi nowe miejsce? Czy da sobie radę? Nowy etap w życiu dziecka bywa trudny i również dla rodziców stanowi spore wyzwanie. Na szczęście, jest kilka działań, które możemy podjąć, żeby ułatwić dziecku start w nowym miejscu.
1. Zacznij od siebie i swoich przekonań

Dziecko spędza w przedszkolu sporo godzin dziennie, więc ważna jest pewność, że oddajesz je w ręce kompetentnych pedagogów i przekonanie, że wybrałeś odpowiedni moment i miejsce dla twojej pociechy. Spokój mamy i taty jest bezcenny, to na nim dziecko opiera swój spokój i poczucie bezpieczeństwa w nowej sytuacji. Jeśli rodzic jest zdenerwowany czy niepewny – jego uczucia udzielą się przedszkolakowi i zakłócą pierwsze dni w nowym miejscu, bo skoro mama płacze, kiedy rozstaje się ze mną w przedszkolu, to czy będzie mi tu dobrze? Oczywiście, rodzic też człowiek i czasami, mimo pozytywnego podejścia do przedszkola, trudno jest zapanować nad żalem czy lękiem – w takiej sytuacji najlepiej będzie, jeśli przez pierwsze tygodnie do przedszkola będzie odprowadzać malucha spokojniejszy z rodziców lub inna bliska osoba. Z takiego rozwiązania warto skorzystać również wtedy, kiedy z jednym z rodziców przedszkolakowi wyraźnie trudniej się rozstać.
2. Opowiadaj dziecku o tym, co je czeka

Adekwatnie do wieku i poziomu rozwoju dziecka, stopniowo opowiadaj dziecku o przedszkolu. Wyjaśnij, jak wygląda przedszkolny plan dnia, przybliż rolę wychowawczyni jako najważniejszej osoby w nowym miejscu, powiedz o kolegach i koleżankach, o ciekawych zabawkach i zajęciach. Pomocą przy rozmowie mogą być liczne książeczki dla dzieci – wybierz jedną lub dwie i wracajcie do nich raz po raz. Idźcie na spacer do przedszkola, pokaż maluchowi budynek i plac zabaw. Większość placówek organizuje zajęcia adaptacyjne, koniecznie skorzystaj z tej okazji zapoznania się z paniami i nowym miejscem. Skompletuj wyprawkę przedszkolną razem z dzieckiem i pozwól mu pomagać w wyborze kolorów i wzorów.
Czego warto unikać: Nie przedstawiaj dziecku przedszkola jako miejsca, do którego musi iść, żeby rodzice mogli pracować, to nie budzi pozytywnego nastawienia. Czasami rodzice w dobrej wierze starają się uspokoić malucha, mówiąc np. że nie ma się czego bać – takie sformułowania też lepiej wykreślić z rozmów, dają dziecku, które być może wcale się nie boi, wyraźną sugestię, że jednak powinno. Nie idealizuj, mów prawdę.
3. Nauczcie się rozstawać

Dziecko łatwiej pożegna się z rodzicem w placówce, jeśli ma już za sobą doświadczenie rozstawania się, warto też wypracować sobie własny rytuał pożegnania. Skorzystaj z pomocy babci, wujka, przyjaciółki i – jeśli dotąd nie było takich okazji - zostaw malucha na jakiś czas. Nie wychodź ukradkiem! Pożegnaj się (całusem, przytuleniem, przybiciem piątki) i powiedz, kiedy wrócisz w sposób zrozumiały dla dziecka, np. po obiedzie, po drzemce. Zostaw dziecku zabawkę lub przytulankę, która daje mu poczucie bezpieczeństwa (jeśli taką ma). Tak samo żegnaj się później z pociechą w przedszkolu. I, oczywiście, zawsze dotrzymuj słowa i odbieraj maluszka o ustalonej porze.
Czego warto unikać: Nie przedłużaj pożegnania – nawet spokojne dziecko po kwadransie przytulania może się rozpłakać, zwłaszcza wśród innych łkających przedszkolaków. Nie zanoś dziecka do sali, na własnych nogach będzie mu łatwiej poczuć się pewnie i samodzielnie. I nie spóźniaj się – trudno odnaleźć się w nowej sytuacji, kiedy jest się wrzuconym w sam jej środek.
4. Wyposaż dziecko w niezbędne umiejętności

Wbrew powszechnym opiniom, dziecko idące do przedszkola nie musi być stuprocentowo samodzielne w załatwianiu potrzeb fizjologicznych czy ubieraniu się – część z tych umiejętności zależy od indywidualnego tempa rozwoju, którego nie można przyspieszyć. Najważniejszą kompetencją jest umiejętność zgłaszania swoich potrzeb i próśb wychowawczyni. Dlatego warto w rozmowach z maluchem podkreślać, że w przedszkolu będą się nim opiekować panie, które zawsze pomogą i które można o wszystko poprosić.
Łatwiej będzie odnaleźć się w grupie maluchowi, który potrafi czekać na swoją kolej – zwróć uwagę na tę umiejętność, zwłaszcza jeśli to twoje jedyne dziecko i jego potrzeby w domu zwykle zaspokajane są natychmiast. Przyda się również jak największa samodzielność w zakresie spożywania posiłków, przede wszystkim warto nauczyć pociechę picia ze zwykłego kubka.

Czego warto unikać: nie zachęcaj dziecka do samodzielności, motywując to tym, że dzieci będą się z niego śmiały lub że bez jakiejś umiejętności nie poradzi sobie w przedszkolu. Nie wymagaj też zbyt wielu nowych rzeczy naraz - spokojnie, jednym z zadań przedszkola jest nauczenie dziecka samodzielności, to twój sprzymierzeniec.
Powyższe zasady, dostosowane do wieku dziecka, sprawdzą się również podczas pierwszych dni w żłobku lub szkolnej zerówce. Mówienie maluchowi prawdy w pozytywny sposób, łagodne wspieranie w samodzielności, zaufanie do nauczycieli i spokój rodzica to podstawy udanej adaptacji. A kiedy już odbierzesz dziecko po kolejnym dniu w nowym miejscu, przytul je i daj mu czas na przeżycie wszystkich nagromadzonych emocji – oby tych pozytywnych było więcej każdego dnia.
Violetta Domańska - psycholog szkolny z 15-letnim stażem, zdobywała doświadczenie na wszystkich etapach edukacji – w przedszkolach, szkołach podstawowych i liceum; terapeutka pedagogiczna i oligofrenopedagog. Pracuje z dziećmi i młodzieżą, ich rodzicami i nauczycielami, prowadzi zajęcia psychoedukacyjne, profilaktyczne, terapeutyczne, mediacje, indywidualną pomoc psychologiczną. W pracy bliskie są jej założenia psychologii systemowej, Komunikacji bez Przemocy, idee Jespera Juula. Jest przekonana, że aby dobrze zadbać o dziecko, dorosły musi zadbać również o siebie. Prywatnie żona, mama czwórki dzieci.

Zdjęcia: Pixabay.com, Pexels.com