Naturalnym miejscem dla dziecka jest rodzina – relacja z pierwszego dnia kongresu „Wychowanie trwa wiecznie”

 

- Rodzina jest źródłem dobra i żadne nagonki tego nie zmienią – podkreślił M. Pawlak.

 

 

– W procesach wychowania i edukacji powinno się tłumaczyć, że piękno i dobro wywodzące się z rodziny są wyróżnikiem naszej, łacińskiej cywilizacji – powiedziała podczas otwarcia Kongresu Barbara Socha, wiceminister rodziny i polityki społecznej.

 

– Podstawowy środowiskiem wychowawczym jest dom, a szkoła powinna ten proces wspierać – powiedział w nagraniu skierowanym do uczestników i gości Kongresu minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek.

 

 

Współczesna rodzina oraz dzieci stoją w obliczu wielkich wyzwań, zderzają się z wieloma zagrożeniami. Jak ich uniknąć, jak wzmocnić kompetencje rodziców, prowadzić skuteczną edukację w szkołach, kształtować w młodym pokoleniu dobry obraz rodziny – m.in. nad takimi zagadnieniami skupiali się uczestnicy Kongresu. Są wśród nich wychowawcy, rodzice, specjaliści z różnych dziedzin, naukowcy, przedstawiciele administracji państwowej i samorządowej oraz organizacji pozarządowych. W sumie w wydarzeniu uczestniczy ich 30. Biorą udział w dyskusjach i prowadzą warsztaty.

 

Kongres jest okazją, by - po pierwsze - zdiagnozować istniejące problemy, poddać dyskusji proponowane rozwiązania i wymienić się już zdobytymi doświadczeniami na polu pracy z rodzinami i dziećmi. Ideą jest wypracowanie rozwiązań, które mają posłużyć do dalszej ochrony rodziny jako podstawowego środowiska wychowania przyszłych pokoleń oraz pokazanie kierunków, w jakim powinni zmierzać wszyscy decydujący o polityce społecznej, demografii, warunkach pracy czy systemie edukacji.

 

W pierwszym panelu dyskusyjnym zatytułowanym „Dlaczego rodzina jest źródłem dobra?” zwrócono uwagę, że w różnych częściach świata rodzina postrzegana jest inaczej, niż chociażby w Polsce i Europie. Mówiła o tym min. Barbara Socha, cytując jednocześnie badania dotyczące różnic w zamożności określonych rodzajów rodzin i osób samotnych. Tego typu analizy są prowadzone np. w USA. Wyniki badania prowadzonego tam od 40 lat pokazały duże różnice w stopniu zamożności Amerykanów ze względu na posiadaną rodzinę.

 

 

Średnio, małżeństwo, będące obecnie w wieku 60 lat, posiada majątek w wysokości 643 tys. dol. Małżeństwa ponowne mają 459 tys. dol., a osoby rozwiedzione i samotne – tzw. single – 167 tys. dol. własnego majątku.

 

- Ta kumulacja kapitału, która najskuteczniej dokonuje się w rodzinach, pozwala spożytkować środki majątkowe na zapewnienie startu życiowego dzieciom, choćby na ich wykształcenie. To jest wkład rodzin, który dajemy kolejnym pokoleniom – mówiła B. Socha.

 

Wyniki przywołanych badań są dowodem na to, że – jak to określili w skrócie dyskutanci – „rodzina się opłaca” i to nie tylko ze względów materialnych. Dobry obraz i pozytywny przekaz dotyczący rodziny mogą znacząco wpłynąć na jej postrzeganie przez dzisiejszą młodzież, która atakowana jest z wielu miejsc negatywnymi treściami odnoszącymi się do rodziny i kwestii posiadania i wychowywania dzieci.

 

- Samorealizacja i samorozwój – tak propagowane w niektórych sposobach podejścia do życia - w tym wieku, do którego ja się zbliżam zaczynają nazywać się samotnością – powiedziała minister B. Socha.

 

 

 

Joanna Krupska ze Związku Dużych Rodzin 3+ mówiła o kształtującej się w rodzinach kulturze, poprzez którą przekazujemy najważniejsze dla naszego kręgu cywilizacji śródziemnomorskiej i chrześcijańskiej wartości.

 

- Mimo wszelkich przeciwności, możemy się uczyć, by rodzina stawała się autentycznym źródłem dobra dla nas wszystkich – mówiła J. Krupska.

 

RPD Mikołaj Pawlak wskazał, że wartości takie jak dobro, piękno, prawda i sprawiedliwość zawarte są w preambule polskiej konstytucji.

 

- Niektórym może się wydawać, że to pojęcia archaiczne. Ale one są uniwersalne i praworządne. Jeśli będziemy potrafili przekazać je naszym dzieciom, jeśli one będą je kultywować, to te wartości zwyciężą każdą przeciwność – mówił M. Pawlak.

 

Kolejny panel był poświęcony rodzicielstwu i wychowaniu. Jego tytuł brzmiał „Misja rodzicielstwo. Jak wychowywać dzieci do odpowiedzialności za dobro wspólne?”.

 

 

Ile czasu należy poświęcać dzieciom i rodzinie? Czy działalność społeczna, kiedy rodzic sporą część czasu dedykuje osobom spoza rodziny, pogarsza relacje i więzi rodzinne? Jak rozsądnie i bez szkody dla dzieci wypośrodkować czas rodzinny i czas społeczny – zastanawiali się paneliści.

 

- Najbardziej wychowuje osobisty przykład – twierdził dr Szymon Grzelak z Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej. – Nie da się podać prostej recepty na doskonały podział czasu rodzica, tak by mógł on i poświęcić go dzieciom i wywiązać się z pozarodzinnych obowiązków.

 

Piękny przykład wspólnego działania pokazała pomoc Polaków udzielona uciekinierom z Ukrainy. Zaangażowane w nią są całe rodziny.

 

- To najlepszy przykład, kiedy cała rodzina może coś wspólnie robić – mówił dr S. Grzelak.

 

Naukowiec wskazał też na potrzebę wychowawczych autorytetów. Wspomniał o wielu tablicach pamiątkowych, które powstały w ostatnich latach, a poświęcone są nauczycielom-wychowawcom.

 

- Rodzina stanowi laboratorium odpowiedzialności – stwierdziła Dorota Bojemska, przewodnicząca Rady Rodziny. Ubolewała, że jesteśmy w konflikcie na linii rodzina – szkoła i wskazywała na konieczność dialogu, by zapobiec dualizmowi przekazu, kiedy inne wartości prezentuje rodzic, a z innymi dziecko spotyka się w szkole.

 

 

Dr Jarosław Przeperski wskazywał, że aby zmieniać rzeczywistość należy ustalić w jakim punkcie jesteśmy. Pomocne w tym są różne badania, choć liczby nie do końca potrafią określić pewne problemy. Duże badanie polskich rodzin z 2018 roku pokazało, że to w rodzinie uczymy się odpowiedzialności za innych. Badani w wieku 25-64 lat stwierdzili, iż rodzina jest w stanie przekazać dzieciom zdolność do poświęcenia się dla innych (89 proc.), a także wysoko oceniła zdolność rodziny do przekazywania wartości.

 

- Badanie pokazało też, że bardziej wolimy dawać niż brać – powiedział dr J. Przeperski. Taka opinie wyraziło ponad 60 proc. respondentów.

 

Uczestnicy kolejnego panelu „Czy potrzebny nam jest dziś nowy ruch wychowawczy w szkole i w domu?” skupili się na zagadnieniach dotyczących procesów edukacyjnych i wychowawczych.

 

Dorota Żyro z Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej twierdziła, że potrzebny jest taki ruch społeczny, który na nowo zdefiniuje potrzeby wychowawcze współczesnej młodzieży.

 

- Po 1989 roku zabrakło na ten temat ogólnonarodowej dyskusji – mówiła D. Żyro. – My, dorośli, mamy jednostronny obraz tego, co dzieciom i młodzieży jest potrzebne, stąd konieczność przedstawienia różnych punktów widzenia – dodała dyskutantka.

O potrzebie „wzmocnienia flanki patriotycznej” mówiła Agnieszka Marianowicz- Szczygieł z Instytutu Ona i On. Twierdziła, że od ponad 30 lat przechodzimy w przyspieszony sposób etapy rozwoju społeczeństw zachodnich, a zabrakło szerszej dyskusji o polskiej tożsamości.

 

– Trzeba przyjrzeć się co to jest polski etos, polska dusza – mówił z kolei Jacek Banaś reprezentujący Ministerstwo Edukacji i Nauki. Wskazał na wydawany przez MEiN dwumiesięcznik ‘Wychowujmy”, który w jego opinii jest znakiem, że dyskusja się toczy.

 

- W obliczu ataków na rodzinę i szkołę wykonaliśmy zbyt wiele kroków wstecz – ocenił Radosław Brzóska z Ministerstwa Edukacji i Nauki. Zauważył, że proces osłabiania instytucji i wartości toczy się szeroko w mediasferze. Konieczny jest więc ruch wychowawczy, by skutecznie dotrzeć do młodego pokolenia z wartościowym i przekonującym przekazem, konstatował R. Brzóska.

 

Dyskutowano też na temat zmian w programie nauczania przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie. Jedna z uczestniczących w panelu po stronie publiczności nauczycielek krytycznie oceniła obecny program przedmiotu. Postulowała, by był to program do poznawania siebie i budowania relacji.

 

 

 

Ostatni dzisiejszy panel dyskusyjny przebiegał pod hasłem „Dekalog wychowania jakiego chcemy i potrzebujemy”. Na podstawie 10 zasad wychowania stworzonych po konferencjach z cyklu „Wychowanie trwa wiecznie” uczestnicy dyskusji rozważali zapisane tam zasady dobrego wychowania.

 

Jednym z punktów dyskusji była kwestia przyzwolenia dzieciom na popełnianie błędów.

 

 

- Przyzwolenie dzieciom na błąd jest celowe. To kultura tzw. zerowego ryzyka betonuje rzeczywistość, dusi ciekawość i inicjatywę dziecka – mówił dr hab. prof. UAW Michał A, Michalski, prezes Fundacji Instytut Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie. - Dziecko podejmuje ryzyko, bo to jeden z podstawowych sposobów uczenia się – dodał naukowiec.

 

Życie rodzinne byłoby nudne bez błędów, a tak jest fascynujące, kontynuował prof. M.A. Michalski. - Miłość jest automatycznie ta przestrzenią, która zakłada możliwość błędu i wybaczania – stwierdził dyskutant.

 

Dyskutujący zwracali uwagę, że błąd jest okazją do nauki, poprawy, nowych przemyśleń i przekucia go w sukces.

Na koniec cyklu dyskusji i warsztatów ich uczestnicy złożyli podpisy pod „Dekalogiem Wychowania”.

 

 

- Ten dekalog powstawał przez wiele miesięcy – powiedział M. Pawlak, Rzecznik Praw Dziecka, składając pod nim swój podpis. - Można go dopracowywać, dopisywać kolejne zasady, a my będziemy się nim posługiwać – dodał.

W ślad za rzecznikiem poszli inni uczestnicy Kongresu.

 

 

Organizatorami wydarzenia są: Rzecznik Praw Dziecka, Fundacja Życie, Kolegium Jagiellońskie - Toruńska Szkoła Wyższa, współorganizatorami Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. a partnerami Lasy Państwowe i Związek Dużych Rodzin 3 Plus.

Patronat Honorowy nad Konferencją objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.

Patronami medialnymi Konferencji są: TVP2, Polska Agencja Prasowa, Sieci, Polskie Forum Rodziców

 

 

Zobacz nasze pozostałe relacje z Kongresu: