Telefon zaufania – pomoc dla dziecka w kryzysie

 

W ubiegłym roku Komenda Główna Policji zarejestrowała 1469 prób samobójczych wśród dzieci i nastolatków do 18 roku życia, w tym aż 85 podjętych przez dzieci do 12 roku życia. W minionym roku aż 127 z nich zakończyło się zgonem dziecka.

 

 

Bardzo trudny był 2021 rok, co potwierdzają również statystyki organizatorów jednego z centrów telefonicznej pomocy dla dzieci i młodzieży. - To był najtrudniejszy rok, jeśli chodzi o nasz telefon zaufania. – przyznają przedstawiciele jednego z nich. Podjęliśmy ich 823 interwencji ratujących zdrowie lub życie dziecka. To daje średnio ponad 2 interwencje dziennie.

 

W 2018 r. takich interwencji było 346, w 2019 – 519, w 2020 – 747.

 

Każdego dnia tylko pod jeden numer telefonu zaufania dzwoni 15 młodych osób z myślami samobójczymi, 21 mówi o depresji i obniżonym nastroju, a blisko 30 o lękach i presji, z którą sobie nie radzi.

 

 

 

W ubiegłym roku, działając w trybie 24/7, przeprowadziliśmy 57621 rozmów i odpowiedzieliśmy na 9232 wiadomości online – mówi Paula Włodarczyk, koordynatorka telefonu zaufania 116 111. - Młode osoby, które kontaktowały się telefonicznie i przez stronę 116111.pl, najczęściej opowiadały o problemach dotyczących zdrowia psychicznego - dodaje.

 

- Nie ma dnia, kiedy zespół nie odebrałby telefonu, w którym pojawia się ten temat. W tych rozmowach słyszymy od dzieci, że nie wierzą w siebie, nie widzą sensu życia, że czują ciągły stres, z którym nie potrafią sobie poradzić. Mówią też o lękach i samotności, a także zachowaniach autodestrukcyjnych i myślach samobójczych – informuje P. Włodarczyk.

 

W 2021 roku w ponad 35 proc. wszystkich rozmów pojawił się temat zdrowia psychicznego (blisko 23 800 kontaktów). Tematy dotyczące myśli i zamiarów samobójczych wystąpiły w niemal 5700 kontaktach (średnio 15,6 razy dziennie).

 

Rozmowy na temat depresji wystąpiły niemal 7800 razy (średnio 21,4 razy dziennie), a lęków – niemal 10 700 razy (średnio 29,3 razy dziennie).

 

 

 

Innym, stale obecnym problemem, który pojawiał się w rozmowach z dziećmi, była przemoc. W 2021 roku zarejestrowano 3627 kontaktów dotyczących przemocy psychicznej (średnio niemal 10 kontaktów dziennie) oraz 3337 kontaktów dotyczących przemocy fizycznej (średnio ponad 9 dziennie). Odnotowano również 2037 zgłoszeń, których tematem była przemoc rówieśnicza, co stanowiło 1/3 wszystkich zgłoszeń dotyczących przemocy w ogóle.

 

W minionym roku konsultanci tylko jednego telefonu zaufania zarejestrowali też 976 kontaktów dotyczących wykorzystywania seksualnego dzieci, w tym uwodzenia online (średnio niemal 3 kontakty dziennie).

 

 

 

W opinii ekspertów do pogarszającego się stanu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży przyczyniają się m.in. wieloletnie zaniedbania systemowe w obszarze psychiatrii i psychologii. Nie bez wpływu na kondycję psychiczną młodych osób w wieku szkolnym był okres pandemii i związana z tym nauka zdalna, a także ograniczenie bezpośrednich kontaktów rówieśniczych. Do tego nakładają się problemy uzależnień np. od Internetu, mediów społecznościowych, gier i in.

 

Dzieci i nastolatki wciąż w wielu przypadkach nie mają dostępu do specjalistów. Dla wielu z nich telefony zaufania są często jedyną realną szansą na pomoc, której nie mogą otrzymać w rodzinie i wśród bliskich, także z tego powodu, że nie o wszystkich swoich problemach – z różnych powodów - chcą z bliskimi rozmawiać.

 

 

 

Jednak nie wszystkie dzieci i nastolatki wiedzą, że istnieje możliwość skorzystania z pomocy za pośrednictwem dedykowanych im telefonów zaufania. Na początku tego roku przeprowadzono badania mające na celu sprawdzić znajomość telefonów zaufania wśród młodzieży w wieku 12-17 lat i zbadać korelację tej znajomości z ich poczuciem szczęścia i bezpieczeństwa oraz deklarowanym wsparciem społecznym. Badanie zostało przeprowadzone w styczniu 2022 roku przez ABR SESTA i SYNO POLAND we współpracy z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę.

 

Pokazało ono, że co ósmy (13 proc.) polski nastolatek jest nieszczęśliwy. Istotnie częściej nieszczęśliwe są osoby w wieku 15-17 lat (18 proc.) niż te w wieku 12-14 lat (9 proc.).

 

7 proc. polskich nastolatków nie czuje się bezpiecznie w swojej najbliższej okolicy. Również w tym przypadku osoby w wieku 15-17 lat istotnie częściej nie czują się bezpiecznie (9 proc.), zaś osoby w wieku 12-14 lat istotnie częściej mają poczucie bezpieczeństwa w miejscu, w którym mieszkają (87 proc.).

 

 

 

Z badania wynika, że co piąty nastolatek (21 proc.) potrafi spontanicznie wskazać choć jeden telefon zaufania. Najwięcej badanych (13 proc.) znało 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, a następnie telefony alarmowe (5 proc.).

 

Z listy telefonów zaufania (znajomość wspomagana) najczęściej wskazywane były: 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (37 proc.), Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” 801 12 00 02 (35 proc.) oraz Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 (35 proc.).

 

Co 12. badany nastolatek (8 proc.) korzystał kiedykolwiek z telefonu zaufania. Najczęściej był to 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (22 proc.) oraz Młodzieżowy Telefon Zaufania 22 635 93 92 grupy edukatorów seksualnych „PONTON” (22 proc.).

 

 

 

7 proc. nastolatków przyznało, że nie ma w swoim otoczeniu ani jednej osoby, do której może się zwrócić w trudnej sytuacji, zaś 4 proc. odmówiło odpowiedzi na to pytanie. Osoby, które są nieszczęśliwe, nie czują się bezpiecznie w swojej najbliższej okolicy oraz oceniają swoją sytuację materialną jako skromną, istotnie częściej nie mają w swoim otoczeniu żadnej osoby, którą mogą prosić o wsparcie.

 

W Polsce funkcjonuje kilka telefonów zaufania, które oferują bezpłatną pomoc dzieciom i młodzieży. Biorąc pod uwagę ogromną skalę potrzeb młodych ludzi i realne problemy z dostępem do profesjonalnej pomocy w najbliższym otoczeniu, każda tego typu inicjatywa jest cenna i potrzebna.

 

- Ważne, żeby dzieci wiedziały, gdzie mogą zadzwonić, i że po drugiej stronie usłyszą głos życzliwego dorosłego, który jest po to, żeby im pomóc w każdej sytuacji – mówi dr Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

 

 

 

800 12 12 12 - Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka (można też napisać do ekspertów na czacie, który znajduje się na stronie Rzecznika Praw dziecka: www.brpd.gov.pl);

 

116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży FDDS (kontakt możliwy także przez stronę 116111.pl);

 

801 12 00 02 - Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”;

 

800 119 119 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (oraz czat na stronie 800119119.pl) - codziennie w godz. 14–22;

 

22 635 93 92 - Młodzieżowy Telefon Zaufania grupy edukatorów seksualnych „PONTON”.

 

Telefony te są bezpłatne i anonimowe.