System ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży zostanie całkowicie zreformowany
- wtkaczyk
- Kategoria: ZDROWIE

Trwają prace nad zmianami w ochronie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ich celem jest stworzenie ogólnokrajowego, kompleksowego systemu zapewniającego wsparcie pacjentom niepełnoletnim doświadczającym zaburzeń psychicznych oraz ich rodzinom. Na aktualny program wsparcia oddziałów psychiatrycznych dla dzieci na lata 2022-2023 przeznaczono środki w wysokości ponad 80 mln zł.
Coraz więcej przypadków zaburzeń zdrowia psychicznego
Według wszelkich danych liczba osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego, zwłaszcza wśród młodego pokolenia, ciągle rośnie. Pandemia spowodowała, że lawinowo wzrosło zapotrzebowanie na opiekę psychologiczną i psychiatryczną. Skutki tego okresu będą jeszcze długo odczuwalne.

Obecnie na psychoterapię w ramach NFZ czeka się miesiącami, a nie wszystkich stać na to, aby uzyskać pomoc prywatnie. Wprowadzona reforma ma to poprawić.
Główne założenia reformy
Jednym z podstawowych założeń reformy jest budowa sieci ośrodków, w którym pracowaliby psycholodzy, psychoterapeuci i terapeuci środowiskowi. Są to tzw. Ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży, nazywane I stopniem referencyjnym. Co bardzo ważne pacjenci mogą skorzystać z oferty tych ośrodków bez skierowania lekarskiego.
Chodzi m.in. zapewnienie wszystkim dzieciom i młodzieży w kraju właściwej opieki psychiatrycznej poprzez wyrównywanie różnic pomiędzy poszczególnymi regionami oraz zapobieganie nadmiernemu obciążeniu oddziałów psychiatrycznych poprzez rozwój pomocy dla pacjentów z zaburzeniami psychicznymi na pozostałych poziomach referencyjnych.
Nowy model ochrony zdrowia ochrony zdrowia psychicznego pacjentów niepełnoletnich został wypracowany w działającym od 2018 r. przy ministerstwie zdrowia zespole do spraw zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

Trzy poziomy pomocy
Opracowywany i wdrażany etapami nowy model systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży składa się z trzech poziomów referencyjnych:
III poziom referencyjny: Ośrodek Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej
II poziom referencyjny: Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży
I wariant – Poradnia zdrowia psychicznego
II wariant - Poradnia zdrowia psychicznego + oddział dzienny
II wariant - Poradnia zdrowia psychicznego + oddział dzienny
I poziom referencyjny:
I wariant – Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży
II wariant – Zespół Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży
I wariant – Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży
II wariant – Zespół Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży
Pierwsze ośrodki już działają
Pierwsze ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej (I poziom referencyjny) rozpoczęły działalność w kwietniu 2020 roku. Obecnie jest ich już 345. Docelowo taki ośrodek ma działać w każdym powiecie, więc funkcjonowałoby ok. 400 takich placówek.

Udzielają one pomocy tym dzieciom, które nie potrzebują diagnozy psychiatrycznej lub farmakoterapii, w związku z czym nie będzie w nich zatrudniony lekarz psychiatra.
Im wcześniejsza terapia tym większa szansa wyleczenia
W przypadku wielu zaburzeń psychicznych, pojawiających się w dzieciństwie, można bowiem udzielić skutecznej pomocy poprzez takie interwencje jak psychoterapia indywidualna i grupowa, terapia rodzinna czy praca z grupą rówieśniczą. Warunkiem jest wczesna reakcja na pojawiające się problemy. Pozwala to nie dopuścić do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego pacjenta i uniknąć hospitalizacji na oddziale psychiatrycznym, która jest często trudnym doświadczeniem dla młodej osoby.
Jest to kierunek zmian zgodny z obecnymi tendencjami kształtowania systemów ochrony zdrowia psychicznego w innych europejskich krajach oraz zgodny z międzynarodowymi rekomendacjami.
Współpraca ze szkołami
Ministerstwo zdrowia planuje, żeby docelowo w każdym powiecie lub grupie powiatów funkcjonował taki ośrodek pierwszego stopnia referencyjnego.

Taka sieć placówek umożliwi pracownikom współpracę ze środowiskiem lokalnym – zwłaszcza placówkami oświatowymi, w tym ze szkołami i poradniami pedagogiczno-psychologicznymi, co jest istotne dla zapewnienia skutecznej i kompleksowej opieki.
Lekarze psychiatrzy pomogą w trudnych przypadkach
Poza ośrodkami I poziomu, działać będą także ośrodki II poziomu (Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży), gdzie pracować będzie lekarz psychiatra, a pacjenci wymagający intensywniejszej opieki będą mogli skorzystać ze świadczeń w ramach oddziału dziennego (w wybranych CZP dla dzieci i młodzieży). Jeden taki ośrodek obejmowałby wsparciem kilka sąsiadujących ze sobą powiatów.
Całodobowa opieka psychiatryczna dla nagłych i najtrudniejszych przypadków

Wreszcie na III, najwyższym poziomie referencyjności funkcjonować będą Ośrodki wysokospecjalistycznej całodobowej opieki psychiatrycznej. Tam pomoc znajdą pacjenci wymagającey najbardziej specjalistycznej opieki, w tym w szczególności osoby w stanie zagrożenia życia i zdrowia, przyjmowani w trybie nagłym. Ze względu na bezpieczeństwo pacjentów konieczne jest, aby w każdym województwie funkcjonował co najmniej jeden taki ośrodek.
W ośrodkach tych będą się także kształcili przyszli lekarze psychiatrzy i inni specjaliści systemu.
Oprac.: wit
Źródło: politykazdrowotna.com, gov.pl
Zdjęcia: Pixabay.com, Pexels.com
Zdjęcia: Pixabay.com, Pexels.com