O długowieczności wśród ludzi

„Sto lat, sto lat, niech żyje, żyje nam!" – zwykło się śpiewać jubilatowi w dniu jego urodzin. Takie życzenia są bez wątpienia miłe, ale czy aby dla wszystkich?

 

Pewnym nietaktem byłoby składanie takich życzeń osobie, która już ukończyła sto lat życia lub zbliża się do tego wieku. Według Głównego Urzędu Statystyczne w Polsce jest niespełna 7 tys. osób liczących co najmniej 100 lat (stan na dzień 31 grudnia 2020: 6882; stanowi to 0,02 proc. ludności kraju). W tej grupie wyraźnie dominują kobiety, które stanowią 77 proc. wszystkich mieszkańców w wieku 100 lat lub więcej. Warto zaznaczyć, że liczba „stulatków” systematycznie się zwiększa. W roku 2015 było ich 4755. Wzrost ten jest związany z wydłużaniem się przeciętnej długości życia, na co wpływ ma między innymi poprawa jakości opieki zdrowotnej i dostęp do niej, poprawa warunków higienicznych oraz zwracanie uwagi na jakość środowiska.

 

Czy długość życia może zwiększać się w nieskończoność? Jak długo może żyć człowiek? W Księdze Rodzaju wymieniono potomków biblijnego Adama, aż do Noego, podając wiek osób w linii męskiej. Najdłużej żył Matuzalem – 969 lat. Adam umarł w wieku 930 lat. Czy to możliwe? Badacze biblijni w różny sposób interpretowali te dane, ale jednoznacznie nie można stwierdzić czy w tych liczbach tkwi pewna symbolika. Z kolei „Sumeryjska Lista Królów” wymienia władców, którzy rządzili w miastach Sumeru. Wszyscy żyli po kilkadziesiąt tysięcy lat, a najdłużej panował Enmen-lu-ana z Bad Tibra – 43200 lat. Wróćmy jednak do Księgi Rodzaju. W rozdziale szóstym pojawia się granica wieku, ustalona przez Boga dla człowieka: „Nie może pozostawać duch mój w człowieku na zawsze, gdyż człowiek jest istotą cielesną: niechaj więc żyje tylko sto dwadzieścia lat”.

 

Zatem według Biblii górna granica wieku człowieka została precyzyjnie określona na poziomie 120 lat. Jak to się ma do praktyki? Najstarszą osobą, której wiek udokumentowano jest Francuzka Jeanne Calment (ur. 21 lutego 1875, zm. 4 sierpnia 1997). Żyła 122 lata i 164 dni. Za sekret swojej długowieczności uznała oliwę z oliwek, którą nie tylko spożywała, ale także wcierała w ciało. Ponadto uwielbiała czekoladę. Niestety, nie miała szczęścia do rodziny. Miała tylko jedno dziecko, córkę, która zmarła w wieku 39 lat. Była babcią, ale jej jedyny wnuk zmarł w wieku 37 lat. Owdowiała w wieku 67 lat. Od 1963 roku była w zasadzie samotna. Jest uznawana za najdłużej żyjącego człowieka, jednakże kilka lat temu pojawiła się hipoteza, że Jeanne Calment zmarła w 1934, a jej córka upozorowała własną śmierci, w związku z problemami finansowymi.

Od 1997 roku nikt nie osiągnął granicy wieku 120 lat. Najbliższa tego była Amerykanka Sarah Knauss, która zmarła w 1999 roku w wieku 119 lat i 97 dni. Obecnie najstarszą żyjącą osobą jest Japonka Kane Tanaka, ur. 2 stycznia 1903 roku, liczy zatem ponad 118,5 lat. Wyszła za mąż w wieku 19 lat, a związek ten przetrwał aż 71 lat. Miała piątkę dzieci (z których jedno było adoptowane). Doczekała się pięcioro wnucząt i ośmioro prawnucząt. Uznała rodzinę za jedną z ważniejszych wartości w swoim życiu. Wśród najdłużej żyjących ludzi na świecie zdecydowanie dominują kobiety. Obecnie najstarszym żyjącym mężczyzną jest Portorykańczyk Emilio Flores Marquez, ur. 8 sierpnia 1908 roku, a więc ma około 113 lat. Przez 75 lat był żonaty, doczekał się czwórki dzieci, pięcioro wnucząt i pięcioro prawnucząt.

Warto dodać, że w czołówce najdłużej żyjących zarówno kobiet, jak i mężczyzn są przedstawiciele Polski. Najstarszą Polką jest Tekla Juniewicz, mieszkanka Gliwic. Urodziła się 10 czerwca 1906 roku, ma 115 lat, co sytuuje ją na piątej pozycji w świecie pod względem wieku. Razem z mężem (był od niej starszy o 22 lata) przeżyli 53 lata, wychowali dwie córki. Pani Tekla doczekała się pięcioro wnucząt, czworo prawnucząt, czworo praprawnucząt.

Na dziewiątej pozycji wśród najstarszych mężczyzn na świecie jest Stanisław Kowalski ze Świdnicy, ur. 14 kwietnia 1910 roku, w tym roku skończył 111 lat. Godna podkreślenia jest jego aktywność fizyczna. W 2014 roku ustanowił rekord świata stulatków w biegu na 60 m (19,72 s.) oraz w pchnięciu kulą (5,08 m). Z żoną Władysławą miał czwórkę dzieci. Doczekał się dziesięcioro wnucząt i kilkunastu prawnucząt.

Postawa Pana Stanisława ukazuje, że sędziwy wiek nie musi być utożsamiany z niepełnosprawnością. Jednak bez wątpienia jest to wyjątek i troska oraz należny szacunek w stosunku do takich osób są niezbędne. To dzięki seniorom jesteśmy, funkcjonujemy. Wielu z nas nie poznało osobiście swoich pradziadków czy też starszych przodków. A szkoda, gdyż mogliby nam wiele opowiedzieć, nauczyć. Doceniajmy to co mamy i być może będziemy mieli okazję zaśpiewać bliskiej osobie „Dwieście lat, dwieście lat, niech żyje, żyje nam!”.