Kto zostaje rodzicem w Polsce? Przemiany demograficzne na przestrzeni ostatnich lat
- wtkaczyk
- Kategoria: NAUKA

W 2020 roku w Polsce urodziło się 356,5 tys. dzieci. I każde z nich ma mamę oraz tatę, nawet jeśli jedno z rodziców jest nieznane lub nie przyznaje się do tego. Ale jaki jest profil rodzica i czy zmienił się w ostatnich latach?
Rodzic uwarunkowany biologicznie
Najpierw stabilizacja potem dzieci
Sytuacja zmieniła się na przełomie stuleci, a wpływ na to miała między innymi zmiana priorytetów: najpierw wykształcenie, ustabilizowanie sytuacji zawodowej, być może też mieszkaniowej, a dopiero później przychodził czas na dzieci. Spowodowało to wspomniane już wcześniej przesunięcie wieku, w którym notuje się największe natężenie płodności. Systematycznie wzrasta też średni wiek, w którym kobieta zostaje matką. Obecnie wynosi on 30 lat, a jeszcze 20 lat temu było to 26,5 lat.
Ojcowie starsi
Zestawiając najnowsze dane (za rok 2020) dotyczące liczebności urodzeń jednocześnie według wieku matki oraz ojca okazuje się, że najpowszechniejsze są przypadki, gdy obydwoje rodziców mają 30-34 lata. W niemal połowie przypadków zarówno ojciec, jak i matka byli w tej samej 5-cio letniej grupie wiekowej, a tylko w 7 proc. przypadków matka była w starszej grupie niż ojciec.
Wykształceni rodzice
W omawianym aspekcie cech rodziców – podobnie jak to miało miejsce w przypadku wieku – również zaszły istotne zmiany na przestrzeni lat, i to biorąc pod uwagę nieodległą przeszłość. Na początku XXI wieku dominowali rodzice z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Sytuacja, w której zarówno ojciec, jak i matka nie mieli ukończonej szkoły średniej była dominująca wśród par - urodzenia dzieci takich rodziców 20 lat temu stanowiły 19 proc. wszystkich urodzeń, podczas gdy obydwoje rodzice po studiach stanowili 9 proc. Jednakże warto wspomnieć, że w sytuacji analizy osobno matek i ojców także wówczas dominujące wykształcenie wśród ojców (średnie) było na wyższym poziomie niż dla matek (zasadnicze zawodowe).
Nadal najwięcej dzieci w małżeństwach
Zaprezentowane dane ukazują kierunek przemian demograficznych w kontekście dzietności na przestrzeni ostatnich lat. Wzrost średniego wieku, w którym zwłaszcza kobiety zostają rodzicami może doprowadzić do sytuacji, w której zmniejszy się odsetek rodzin wielodzietnych, gdyż ze względów biologicznych nie będzie możliwe zajście w trzecią, czwartą czy też kolejną ciążę. Ten wzrost wieku można powiązać z kolejną analizowaną cechą rodziców, czyli wykształceniem. Ukazuje to wcześniej opisywaną prawidłowość, zgodnie z którą młode osoby koncentrują się na ukończeniu wyższej uczelni, a dopiero w dalszej kolejności znajduje się prokreacja.
