Religijne odniesienia w szkole? Co mówi o tym polskie prawo

cross 3983519 1280Do dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 11 w Warszawie wpłynęło zapytanie od jednej ze stołecznych radnych dotyczące tego, czy szkoła przestrzega „zasady neutralności religijnej publicznej jednostki edukacyjnej”. Chodziło prawdopodobnie o gazetkę ze szkolnego korytarza poświęconą Wielkanocy. Instytut Ordo Iuris przygotował w związku z tym ekspertyzę prawną. Co z niej wynika?

 

Przede wszystkim tzw. „zasady neutralności religijnej”, o której wspomina radna, nie można doszukać się w żadnym przepisie polskiego prawa. Co ważniejsze, stoi ona w sprzeczności z obowiązującym w Polsce prawem, ponieważ Prawo oświatowe jednoznacznie zobowiązuje szkoły do respektowania „chrześcijańskiego systemu wartości” oraz rozwijania wśród uczniów poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego; a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej przypomina, że polska kultura jest zakorzeniona w chrześcijańskim dziedzictwie narodu. Prawo oświatowe zobowiązuje ponadto szkołę, by umożliwiała uczniom podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej i religijnej. Jednym ze sposobów realizacji tego obowiązku jest np. informowanie o zwyczajach, tradycjach i znaczeniu Świąt Wielkanocnych.

 

Zwolennicy tzw. świeckiej szkoły bardzo często powołują się na zasadę „neutralności światopoglądowej” państwa, która rzekomo miałaby być zapisana w art. 25 ust. 2 Konstytucji. Tymczasem przepis ten brzmi: „Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym”. W tym kontekście „bezstronność” oznacza jednak coś zupełnie innego niż „neutralność” i nie przypadkiem w trakcie prac legislacyjnych nad projektem Konstytucji w Zgromadzeniu Narodowym nastąpiła zamiana tych słów. Bardzo trafnie tę różnicę uchwycił Sąd Apelacyjny w Szczecinie, który w jednym z wyroków stwierdził, że bezstronność światopoglądowa oznacza „życzliwe zainteresowanie” i „życzliwe podejście” do religijności. Rozwinięciem tej konstytucyjnej zasady są m.in. przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej potwierdzające, że w szkole może znajdować się krzyż, jak i może być odmawiana modlitwa.

 

„Trzeba wyraźnie podkreślić, że Konstytucja RP oraz przepisy prawa oświatowego nie tylko nie zakazują obecności symboli religijnych ani nie rugują religijności z przestrzeni szkolnej, lecz potwierdzają, że szkoła jest miejscem otwartym na ekspresję religijną uczniów oraz zobowiązują do edukacji o polskiej kulturze zakorzenionej w chrześcijańskim dziedzictwie narodu. Świeckość szkoły była standardem w PRL, ale Trybunał Konstytucyjny orzekł w 1991 r., że jest sprzeczna z zasadą demokratycznego państwa prawnego, która nadal obowiązuje. Dlatego werdykt Trybunału pozostaje aktualny do dziś” – tłumaczy dr Marcin Olszówka, ekspert Instytutu Ordo Iuris.



(ordoiuris.pl)

Zdjęcie ilustracyjne/Pixabay.com

Fixed Bottom Toolbar