dr n. med. Andrzej BlumczyńskiWraz z trwającą od roku epidemią w naszym życiu pojawiło się wiele nowości. Jedną z nich jest całkiem świeża jednostka chorobowa dopisana w październiku ubiegłego roku do oficjalnego katalogu schorzeń. Enigmatycznie brzmiącym symbolem U10.9 oznaczono jeszcze bardziej egzotycznie nazwany wieloukładowy zespół zapalny powiązany z COVID-19 (z ang. PIMS). Czy jest to temat istotny dla krzątającego się pomiędzy wszędobylskimi "onlineami" rodzica?
Odpowiedź twierdzącą uzasadnia szczególny charakter nowej choroby: występuje ona prawie wyłącznie u dzieci – przede wszystkim szkolnych. Zgodnie z nazwą obserwowana jest po 2-4 tygodniach od przebytego zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (co warto podkreślić – nie zawsze dającego jakiekolwiek objawy). Sprawa nie jest częsta – ocenia się, że występuje u około jednego na tysiąc zakażonych dzieci. Warta jest jednak uwagi ze względu na nierzadko ciężki, zagrażający zdrowiu, a nawet życiu przebieg. Na szczęście, dzięki odpowiednio szybko wdrożonemu leczeniu, większość pacjentów wraca do pełni zdrowia.
Kiedy należy pomyśleć o tym szczególnym powikłaniu COVID-19? Według aktualnych rekomendacji charakterystyczne jest jednoczesne wystąpienie u dziecka pięciu objawów:
• gorączka powyżej 38.5° C trwająca powyżej 3 dni;
• wyraźnie nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych (m.in. CRP i OB);
• dolegliwości ze strony co najmniej dwóch obszarów:
- przewód pokarmowy (silny ból brzucha, wymioty, biegunka);
- układ krążenia (niskie ciśnienie tętnicze, chłodna wilgotna skóra, nieregularne tętno);
- układ nerwowy (apatia, drażliwość, niedowłady, zaburzenia czucia, silny ból głowy);
- układ oddechowy (kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej);
- układ moczowy (niewielka ilość oddawanego moczu);
- skóra i jama ustna (wysypka, zaczerwienione oczy, "truskawkowy" język, suche intensywnie czerwone wargi, obrzęki dłoni i stóp);
• wykluczenie innych ciężkich chorób – np. reumatycznych, onkologicznych, sepsy, zapalenia wyrostka robaczkowego (to zadanie dla lekarza badającego dziecko);
• udowodnione w badaniach lub bardzo prawdopodobne przebycie zakażenia SARS-CoV-2 (ten warunek nie jest niezbędnie konieczny do rozpoznania PIMS).
W przypadku stwierdzenia u dziecka powyższych objawów istotna jest konsultacja lekarska, gdyż w razie potwierdzenia choroby zwykle konieczna jest hospitalizacja. Zauważa się bowiem, że po 5-6 dniach trwającej gorączki obserwowane jest często gwałtowne pogorszenie stanu pacjentów.
Czego należy spodziewać się w szpitalu? Z powodu smutnych pandemicznych okoliczności konieczne będzie pobranie wymazów z nosa lub gardła celem wykluczenia nadal aktywnego zakażenia koronawirusem. W dalszej kolejności wykonywane będą badania laboratoryjne oraz – w zależności od sytuacji – inne (np. EKG, ECHO serca, RTG klatki piersiowej, USG brzucha, itd.). Leczenie będzie również powiązane z bieżącym stanem dziecka i może obejmować leki i kroplówki podawane dożylnie. W związku z czasem kapryśnym przebiegiem choroby mogą być konieczne inne badania kontrolne, a pobyt w szpitalu może okazać się dłuższy.
A co po pobycie w szpitalu? Po zakończeniu hospitalizacji również należy się liczyć z potrzebą kontynuacji leczenia w domu oraz wykonywania dalszych konsultacji. Niezbędna może się także okazać czasowa rezygnacja z zajęć sportowych. Wszystko to jednak nie dlatego by trwać w lęku. Jak pisała Maria Curie-Skłodowska "Niczego w życiu nie należy się bać, należy to tylko zrozumieć".
Źródła:
Okarska-Napierała M., Ludwikowska K., Książyk J. i wsp. Postępowanie z dzieckiem z wieloukładowym zespołem zapalnym powiązanym z COVID-19. Wytyczne grupy eksperckiej przy Polskim Towarzystwie Pediatrycznym i Konsultancie Krajowym w Dziedzinie Pediatrii. Przegląd Pediatryczny 2020; 49 (4): 1-9.
Dr n. med. Andrzej Blumczyński jest lekarzem, specjalistą pediatrą i nefrologiem dziecięcym, wieloletnim ,,beneficjentem" spotkań z małymi pacjentami w ramach tzw. ostrego dyżuru. Oprócz zagadnień medycznych, interesuje się również tematyką narzeczeńską i rodzinną. Jest mężem i tatą pięciorga dzieci.
Zdjęcie ilustracyjne: Pixabay.com
