Dłuższy urlop rodzicielski, a prawo do niego nie będzie już uzależnione od wykorzystania urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz „reorganizacja” urlopów ojcowskich i nowy urlop opiekuńczy – to najważniejsze zmiany w Kodeksie pracy, który trafił właśnie do konsultacji społecznych.

Nowela Kodeksu pracy wymuszona została koniecznością wdrożenia dwóch unijnych dyrektyw. Mowa o dyrektywie w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz o tzw. dyrektywie rodzicielskiej. Obie polski rząd musi wdrożyć do 2 sierpnia tego roku.

O czym mówią dyrektywy?

„Dyrektywa w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej” ma – według założeń – zapewnić przejrzystość co do warunków pracy wszystkich pracowników, a jej celem jest promowanie bezpieczniejszego i bardziej przewidywalnego zatrudnienia, przy równoczesnym zapewnieniu zdolności adaptacyjnej rynku pracy i poprawie warunków pracy.

– Po zmianach pracodawca będzie musiał przekazywać – co do zasady w ciągu 7 dniu od dopuszczenia pracownika do pracy – więcej informacji o warunkach zatrudnienia. Chodzi m.in. o szkolenia, procedury rozwiązania stosunku pracy, czy informacje odnośnie wymiaru przysługującego pracownikowi płatnego urlopu. Zmiany będą też dotyczyć umów na okres próbny, a pracownik, który wykonywał pracę co najmniej pół roku (w tym na podstawie umowy na okres próbny) będzie miał prawo do wystąpienia o formę zatrudnienia z bardziej przewidywalnymi lub bezpieczniejszymi warunkami pracy. Pracodawca będzie miał miesiąc na pisemną odpowiedź wraz z uzasadnieniem – precyzuje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.

Dyrektywa rodzicielska z kolei ma zachęcać do równego dzielenia się obowiązkami opiekuńczymi między kobietami i mężczyznami. Według pomysłodawców, po jej wprowadzeniu rodzice będą mogli liczyć na ułatwienia w godzeniu życia zawodowego z życiem rodzinnym. Przewiduje ona bowiem m.in. zmiany w urlopach rodzicielskich, w urlopach ojcowskich, wprowadzenie tzw. bezpłatnego urlopu opiekuńczego oraz większej elastyczności w organizacji pracy.

Kodeks pracy

Jakie zmiany w Kodeksie?

Resort Rodziny i Polityki Społecznej wylicza najważniejsze z nich:

1) Po zmianach prawo do urlopu rodzicielskiego byłoby indywidualnym prawem dla każdego z rodziców. Nie będzie już uzależnione od wykorzystania urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka.

2) Urlop rodzicielski będzie też dłuższy. Dziś to 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej. Po zmianach będzie to odpowiednio 41 i 43 tygodnie. Każdy z rodziców będzie miał również gwarancje 9 tygodni urlopu, który nie będzie mógł być przeniesiony na drugiego rodzica.

3) Inna zmiana to zwiększenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego i ustalenie go na poziomie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Obecnie zasiłek macierzyński wypłacany jest w wysokości 100 proc. podstawy zasiłku za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego i 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku za pozostałą cześć tego urlopu – oznacza to, iż obecnie zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi średnio 67,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

4) Do porządku prawnego wejdzie też urlop opiekuńczy. To pięć dni w roku kalendarzowym, bezpłatnego urlopu udzielanego na wniosek pracownika, który musi zapewnić osobistą opiekę dziecku ale też innemu członkowi rodziny – starszym rodzicom czy małżonkowi – wymagającemu znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych.

5) W Kodeksie  ujęte zostanie też zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej, przysługujące w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Pracownik z takiego zwolnienia mógłby skorzystać w wymiarze dwóch dni (lub 16 godzin w roku kalendarzowym), a za każdy dzień przysługiwałaby mu połowa stawki wynagrodzenia.

6) Zmiany przewidują też bardziej elastyczną organizację pracy m.in. dla rodziców dzieci do 8 lat. O przyczynach odmowy dotyczącej np. udzielenia pracy zdalnej lub zgody na indywidualny czas pracy pracodawca będzie musiał pisemnie poinformować pracownika. Dziś nie ma takiego obowiązku.

7) Po zmianie przepisów – pracodawcy nie będą mogli zlecać – bez zgody pracownika – pracy w nocy, delegacji czy pracy w godzinach nadliczbowych pracownikom opiekującym się dzieckiem do 8 lat. Dziś ta granica to 4 lata życia dziecka.

oprac.: kjp
źródło: Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej
zdjęcie: Pixabay

O OJCOWSKICH URLOPACH PISALIŚMY W ARTYKULE:

Dłuższy urlop rodzicielski dla ojca

CZYTAJ TAKŻE:

(Zapracowany) rodzic na urlopie

Dobry związek i dobra praca chronią przed depresją i uzależnieniami