Nowy rok szkolny to nie tylko początek nauki dla dzieci i młodzieży chodzących do szkół, ale także dla mniejszych dzieci, które rozpoczynają, lub kontynuują uczęszczanie do przedszkoli. W obu przypadkach pojawia się temat tzw. wyprawki szkolnej i przedszkolnej.
 

Przedszkola mają obowiązek zapewnić dzieciom pomoce dydaktyczne

O ile uczniowie szkół podstawowych muszą być wyposażeni w przybory szkolne i podręczniki (te nieliczne, odpłatne), które powinni zapewnić im rodzice, o tyle w przypadku przedszkoli publicznych większość pomocy dydaktycznych i sprzętu do realizacji programu nauczania mają obowiązek zapewnić same placówki. Jest to całkowicie zgodne z obowiązującym prawem.
 
870 pexels mikhail nilov 8923258
 
Rodzice dzieci szkolnych mogą otrzymać (po złożeniu wniosku) w ramach programy „Dobry start” 300 zł dofinansowania na potrzebne uczniom w szkole przybory, zeszyty i podręczniki oraz odzież (np. obuwie i stroje na lekcje WF). Pieniądze pozostają w gestii rodziców i to oni dysponują na co je przeznaczyć.
 
W przypadku dzieci przedszkolnych oraz dzieci realizujących roczne przygotowanie przedszkolne w tzw. zerówce w przedszkolu lub szkole podobne świadczenie nie istnieje. To dlatego, że publiczne placówki przedszkolne mają obowiązek zapewnić dzieciom niezbędne do realizacji programu nauczania i wychowania przybory.
 

Prawo jasno określa wymogi

 
870 pexels yan krukov 8612990
 
Zdarza się jednak w praktyce, że niektóre przedszkola publiczne, z uwagi na niedostateczną ilość środków finansowych, zwracają się do rodziców o zakup niektórych materiałów potrzebnych w procesie edukowania i wychowania. Jednak zgodnie z polskimi przepisami domaganie się od rodziców dzieci przedszkolnych uczęszczających do placówek publicznych jakichkolwiek obowiązkowych opłat lub dokonywania dodatkowych zakupów dla potrzeb realizacji zadań oświatowo-wychowawczych (np. nożyczek, klejów, kredek, plasteliny, papieru i in.) jest niezgodne z prawem.
 
Jak informuje Ministerstwo Edukacji i Nauki „Nauka w publicznych przedszkolach i szkołach jest bezpłatna. Zasada ta została wyrażona na poziomie ustawy zasadniczej i jako taka - nie podlega wykładni (interpretacji). Wynika to z art. 70 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.
 
Powyższe oznacza, że przedszkole i szkoła publiczna (i żaden z jej organów wewnętrznych np. dyrektor) – nie ma upoważnienia (prawnego, faktycznego) do ustanawiania jakichkolwiek obowiązkowych opłat, ani wymagania dokonywania dodatkowych zakupów dla potrzeb realizacji zadań oświatowo-wychowawczych”.
 

Wyprawka przedszkolna i inne zadania po stronie gmin

 
870 pexels yan krukov 8613089
 
Zatem zapewnienie dziecku tzw. wyprawki przedszkolnej (w przypadku placówek publicznych) leży po stronie gmin. Gminy – od 1992 r. – mają obowiązek m.in. zakładania i prowadzenia publicznych przedszkoli (to tzw. obowiązkowe zadanie własne gmin). Dana gmina ma m.in. udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).
 
„Dodatkowo gminy otrzymują dotację celową z budżetu państwa na zwiększenie liczby miejsc edukacji przedszkolnej i poprawę warunków wychowania przedszkolnego” - podaje MEiN. Dotacja ta jest naliczana na każde dziecko korzystające z wychowania przedszkolnego, bez względu na prowadzący je organ (tak więc dotyczy także dzieci uczęszczających do niepublicznych placówek wychowania przedszkolnego).
 
Ponadto, jak informuje ministerstwo, od 1 stycznia 2017 r. gminy otrzymują tzw. „subwencję przedszkolną” na każde dziecko 6-letnie (i starsze) korzystające z wychowania przedszkolnego.
 
870 pexels cottonbro 3662667
 
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo oświatowe organ prowadzący ma za zadanie:
 
- zapewnić warunki działania przedszkola, w tym bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki;
- wykonywać remonty obiektów przedszkolnych i szkolnych oraz zadania inwestycyjne w tym zakresie;
- wyposażyć przedszkola/szkoły w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczych oraz wykonywania innych zadań statutowych.
 

Rodzice mogą wspierać dobrowolnie

Rodzice mogą jednak wspierać działalność statutową przedszkola poprzez dobrowolne przekazywanie środków np. w ramach rady rodziców. Nie są natomiast zobowiązani do zastępowania organu prowadzącego w zapewnianiu środków dydaktycznych.
 

Dodatkowy czas

 
870 pexels cottonbro 3662635
 
Zgodnie z obowiązującymi przepisami czas bezpłatnego nauczania i opieki w przedszkolu publicznym wynosi 5 godzin dziennie. Gdy dziecko pozostaje w placówce dłużej, rodzice muszą zapłacić nie więcej niż 1 zł za każdą następną godzinę.
 
Placówka ponosi także koszty wyżywienia, chyba że mowa o dzieciach 6-letnich i starszych, które korzystają z wychowania przedszkolnego. Wówczas rodzice ponoszą opłaty wyłącznie za wyżywienie.
 

Co rodzic musi zapewnić przedszkolakowi

Podsumowując, publiczne placówki przedszkolne mogą domagać się od rodziców dzieci wyłącznie zakupu kapci i środki higieniczne, ewentualnie pokrycia kosztów wyżywienia – ale tylko w przypadku dzieci wymienionych powyżej.
 
Zobowiązywanie rodziców do zakupu artykułów papierniczych czy innych pomocy dydaktycznych niezbędnych w placówce jest niezgodne z prawem i może odbywać się jedynie na zasadzie dobrowolności.
 
Oprac.: wit
Źródło: strefaedukacji.pl, rp.pl, gov.pl
Zdjęcia: Pixabay.com, Pexels.com