checklist 1919328 1280Badanie ankietowe jest jedną z form pozyskiwania danych w celu między innymi wyrażenia opinii. By taka opinia była rzetelna, sprawiedliwa, to badanie musi być odpowiednio przygotowane i przeprowadzone. Kluczową rolę w badaniu odgrywa tzw. kwestionariusz, który właściwie skonstruowany musi zawierać wprowadzenie oraz pytania.

W prowadzonym badaniu dotyczącym małopolskiej kurator oświaty Barbary Nowak brakuje bardzo ważnych informacji. Nie ma ani słowa na temat organizatora badania, nie wspomniano jaki jest cel badania, ani w jaki sposób zostaną upublicznione wyniki. Brakuje kontaktu do osób/jednostek odpowiedzialnych za badanie. Pytania są tendencyjne, np.: „Czy moralnym jest, aby kurator małopolska zachęcała uczniów i rodziców do anonimowych donosów na nauczycieli?”. Tak sformułowane pytanie niejako od razu wskazuje na oburzenie pewnym postępowaniem i jednoznacznie wskazuje respondentowi, którą z opcji powinien wybrać. Z metodologicznego punktu widzenia pytanie powinno brzmieć np. tak: „Co sądzisz na temat zachęcania przez kuratora uczniów i rodziców do składania anonimowych meldunków w sprawie pracy nauczycieli?” i do wyboru odpowiedzi: „zdecydowanie popieram”, „raczej popieram”, „nie mam zdania”, „raczej nie popieram”, „zdecydowanie nie popieram”. Ewentualnie można kontynuować ten temat dalej, pytając tych, którzy wskazali dwie pierwsze opcje, o formę takich meldunków itp.

Podobną uwagę można mieć też do innych pytań sugerujących odpowiedź (o wstyd, odwołanie itd.). Ponadto w pytaniu: „Czy wstydzisz się za to, że kurator małopolska jest twarzą edukacji i oświaty w Polsce?” wśród czterech opcji są dwie brzmiące bardzo podobnie: „nie, nie widzę problemu” oraz „nie wstydzę się”. Świadczy to o nierzetelnym przygotowaniu badania, a w szczególności o braku badania pilotażowego. Niejasne jest też pytanie otwarte: „Jakie proponujesz zmiany?”. Zmiany czego? W dodatku jest to pytanie obowiązkowe.

Wśród tzw. pytań metryczkowych zastanawia wybór pomiędzy opcjami „nauczycielem” oraz „rodzicem”. Możliwe jest zaznaczenie tylko jednej z tych dwóch kategorii. A co w sytuacji, gdy ktoś jest zarówno rodzicem, jak i nauczycielem? Po co w tym pytaniu opcja „inne”, skoro nie można wpisać swojej odpowiedzi?

Badanie jest przeprowadzane przez Internet, zatem nie jest ono reprezentatywne ze względu na kluczowe dla wyników cechy. Nie można mówić w tym przypadku o jakiejkolwiek próbie, gdyż takowa nie była losowana.

I najważniejszy zarzut: ankietę można wypełnić wielokrotnie z jednego adresu IP! Jedna osoba może wypełniać ankietę wielokrotnie! Taka ankieta nie może więc być podstawą jakichkolwiek działań. Wyniki będą niemiarodajne.


dr Krzysztof Szwarc


Zdjęcie ilustracyjne/Pixabay.com