Komiksy dla małych i dużych – relacja z festiwalu komiksów i gier w Łodzi

 

Tysiące odwiedzających, kilkudziesięciu gości z kraju i zagranicy, ponad 230 wystawców, spotkania i prezentacje odbywające się równolegle w kilku miejscach oraz wystawy świadczą o wielkiej popularności łódzkiej imprezy, która ponownie zagościła w łódzkiej Atlas Arenie. Wiele wydarzeń i publikacji adresowanych było do dzieci, młodzieży, całych rodzin. Za rok, na terenie EC1, ma zostać otwarte Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej.

 

 

Pierwszy festiwal (nazywany wtedy konwentem) komiksu, który odbył się jesienią 1991 r. w Łódzkim Domu Kultury, był tak naprawdę drugim z kolei ogólnopolskim zlotem miłośników i twórców komiksu, po imprezie, która zorganizowana została w lutym tego samego roku w Kielcach. Od tamtego czasu minęły trzy dekady, podczas których impreza początkowo gromadząca kilkuset fanów rozrosła się do rozmiarów wielkiego, europejskiego wydarzenia kulturalnego, zaznaczając pozycję komiksu i gier w polskiej kulturze popularnej oraz Łodzi jako stolicy polskiego komiksu.

 

 

 

W tym roku wśród polskich i zagranicznych gości festiwalu znalazły się takie gwiazdy jak Ryszard Dąbrowski, Kim Jung Gi, Grażyna i Zbigniew Kasprzak, Sławomir Kiełbus, Tomasz Leśniak, Andrzej Nowakowski, Jakub Rebelka, Rafał Skarżycki, Rafał Szłapa, Tiitu Takalo, Przemysław Truściński, Miguel Valderrama. Ich fani mieli możliwość bezpośrednio się z nimi spotkać, zadawać pytania, porozmawiać, otrzymać autograf, a nawet wykonać wspólne zdjęcie.

 

 

Komiks kojarzy się przede wszystkim z popkulturą, czyli np. z amerykańskimi seriami o superbohaterach, czy innymi, czasem niezbyt oryginalnymi utworami. To oczywiście stereotyp, ponieważ komiks, także ten z USA, ale i z Europy, i Polski podejmuje często bardzo istotne tematy i czerpie z tej najwyższej półki kulturalnej.

 

 

Najczęściej opowiada o walce dobra ze złem, o oporze jednostki wobec totalitarnych systemów, walce o wolność i godność, przezwyciężaniu własnych słabości. Pokazuje też w nowej odsłonie klasyczne dokonania literatury i innych sztuk, jak choćby w tegorocznych pracach konkursowych „Mickiewicz. Komiks”, a wcześniej w komiksowych wariacjach na temat Stanisława Moniuszki i jego muzyki.

 

 

Festiwal to także miejsce wielu komiksowych premier. Obok albumów polskich klasyków, takich jak Tadeusz Baranowski, Jerzy Wróblewski, Zbigniew Kasprzak (obecnie mieszka i tworzy w Belgii), są też nowości młodszych autorów i debiutantów, a także polskie wydania komiksów z całego świata.

 

 

Podobnie jak komiks, swój rozkwit przeżywają także gry komputerowe, a niektórzy ich bohaterowie, jak Wiedźmin, wywodzą się z literatury, istnieją także na kartach komiksów.

 

W tym roku przypada 50 lat od powstania serii komiksów z polskimi bohaterami Kajkiem i Kokoszem. Mimo, że twórca tych postaci Janusz Christa już nie żyje, o jego dorobek i kontynuację serii dba specjalnie powołana do tego Fundacja Kreska im. Janusza Christy. Na jej czele stoi wnuczka znakomitego artysty – Paulina Christa, nagrodzona w tym roku tzw. „Tytusem”, czyli Nagrodą im. Papcia Chmiela Doktoratem Humoris Causa za zasługi dla polskiego komiksu. To najbardziej prestiżowa nagroda łódzkiego festiwalu i środowiska komiksowego w Polsce.

 

 

Stare i nowe przygody Kajka i Kokosza wciąż ukazują się na polskim (i nie tylko) rynku za sprawą ich wydawcy Egmontu oraz nowej grupy autorów. Odbiorcą tego komiks są przede wszystkim młodsi czytelnicy, ale seria jest tak pomyślana, by dobrą zabawę mieli także dorośli, ponieważ w zamyśle autora było komentowanie, oczywiscie między wierszami, współczesności. Prasłowiańscy woje zostali też bohaterami serialu animowanego (prod. Netflix).

 

 

 

Wśród wielkiej liczby komiksowych premier nie zabrakło utworów dla młodszych odbiorców. Światło dzienne ujrzał drugi tom „Przygód z Pazurem” Izabeli i Piotra Miklaszewskich oraz Filipa Sułkowskiego, oparty o autentyczne przygody autorów i ich psa Pazura podczas kilkuletniej podróży w najdalsze zakątki świata. Co ciekawe, spotkanie autorskie na festiwalu łączyło wątki podróżnicze i komiksowe, co spotkało się z dużym zainteresowaniem publiczności.

 

 

Dla młodych czytelników nową serie stworzyli Marcin Bałczewski i Grzegorz Weigt. Komiks „Przygody Stacha i Janki. Skarb Amazonki” nawiązuje zarówno do polskiej serii o perypetiach dwóch marynarzy Gucka i Rocha autorstwa Janusza Christy, jak i do klasycznych komiksów o Corto Maltese oraz Tintinie. Akcja pierwszego tomu serii osadzona jest w latach 50. w Ameryce Południowej.

 

 

To, oczywiście, nie jedyne premierowe komiksy dla młodych czytelników, ale nie sposób wymienić ich wszystkich. Na temat recept tworzenia dobrych komiksów dla dzieci odbyło się specjalne spotkanie z twórcami takich tytułów.

 

Jak co roku festiwalowi towarzyszył konkurs na komiks, po raz pierwszy w zmienionej formie. Konkurs na krótka formę komiksową zastąpił konkurs na projekt publikacji komiksowej. Należało zaprezentować pomysł i scenariusz nowego komiksu oraz kilka gotowych plansz. Grand Prix zdobyła Katarzyna Witerscheim, znana już autorka, za projekt komiksu „Heksa”. Nagrodzony komiks ma zostać w całości opracowany i wydany przez organizatora festiwalu oraz wyłonionego partnera wydawniczego.

 

 

W konkursie na najlepszy polski album komiksowy wyjątkowo przyznano dwie nagrody – dla komiksu „Zasada Trójek” Tomasza Spell Grządzieli oraz dla serii „Wydział 7” Tomasza Kontnego i Marka Turka (scen.) oraz Krzysztofa Budziejewskiego i Wojciecha Stefańca (rys.).

 

 

Najlepszym wydawcą komiksów w Polsce został Egmont Polska.

 

Na terenie EC1 Łódź można było obejrzeć dwie duże wystawy, pierwszą poświęconą twórczości Zbigniewa KAS Kasprzaka („Zbigniew Kasprzak KAS. Monografia”), drugą dokonaniom artystycznym na polu komiksu zmarłego w ubiegłym roku Andrzeja Janickiego („Andrzej Janicki. Uniwersum”).