Czego potrzebują ukraińscy uchodźcy

 

 

Skala pomocy udzielonej przez Polaków, różne instytucje i państwo polskie jest bardzo duża. Tylko z danych udostępnionych w ostatnich dniach przez Episkopat Polski, możemy dowiedzieć się o tej, która była dystrybuowana za pośrednictwem parafii katolickich w naszym kraju. Dzięki niej, tymczasowe schronienie otrzymało niemal 300 tys. osób, wydano im ponad 11 milionów posiłków, a 125 tys. dzieci i 94 tys. osób starszych otrzymało pomoc i opiekę.

 

Ci, którzy nadal znajdują się na terenie Polski, korzystają też z gościny osób prywatnych, darmowego transportu czy pomocy w znalezieniu pracy w sektorze prywatnym czy publicznym. W przestrzeni publicznej polskich miast witają ich plakaty z hasłem „Jesteśmy z Wami”, a na ulicach spontaniczne odruchy poparcia i deklaracji pomocy.

 

 

Dostarczając im różnych form potrzebnej pomocy, warto zadać sobie najważniejsze pytanie: czego potrzebują uchodźcy? Z badania sondażowego realizowanego przez międzynarodowy, polsko-ukraiński zespół naukowców z udziałem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, możemy dowiedzieć się o ich najważniejszych potrzebach, dzięki czemu ludzie mogą liczyć na wsparcie którego naprawdę potrzebują, a pomoc trafia w miejsca, gdzie jest naprawdę dobrze wykorzystana.

 

W naszym badaniu przygotowaliśmy zatem listę ponad dwudziestu odpowiedzi dotyczących aktualnych potrzeb uchodźców i poprosiliśmy o wybór pięciu najważniejszych. Ankieta była dostępna w trzech wersjach językowych: ukraińskiej, angielskiej i rosyjskiej, a jej wypełnianie było możliwe poprzez internetowy link widoczny na pulpicie tabletów, w które wyposażeni byli ankieterzy.

 

W ciągu trzech tygodni udało nam się zebrać niemal 500 wypowiedzi uchodźców, dzięki którym poznaliśmy ich sytuację po opuszczeniu Ukrainy, ich potrzeby, obawy i plany. W tym tekście skupiam się na potrzebach, ponieważ ich właściwe rozpoznanie jest potrzebne przy świadczeniu wszelkich form pomocy i daje szansę na właściwe skierowanie wysiłku wolontariuszy, a tym samym także samych Ukraińców włączających się aktywnie w działalność charytatywną.

 

Liczna diaspora ukraińska, która zamieszkuje w Polsce od roku 2014, gdy rozpoczął się masowy exodus, także angażuje się w tą aktywność, dopełniając grona osób gotowych do niesienia różnych form pomocy.

 

Jakie są zatem potrzeby ukraińskich uchodźców? Mają one związek ze strukturą tej zbiorowości, którą znamy m.in. dzięki zapisom do bazy PESEL. Do 10 kwietnia 2022 roku, wśród uchodźców, którzy skorzystali z tej możliwości, 44% stanowiły kobiety, 49% dzieci, a jedynie 3% to mężczyźni, i ostatnie 3% - osoby w wieku powyżej 65 roku życia. Widzimy zatem, że populacja uchodźców, w zdecydowanej większości składa się z młodych matek z dziećmi, co ma wpływ na ich potrzeby w naszym kraju.

 

 

Co pokazują dalej nasze badania, wśród najważniejszych potrzeb wymieniają oni (one) te związane ze schronieniem, znalezieniem opieki dla swoich dzieci i pracy dla siebie. A dokładniej, wśród najczęściej wybieranych przez nich w naszym badaniu potrzeb znajdują się: pomoc w znalezieniu pracy, różne formy pomocy materialnej, pomoc w długoterminowym wynajmie mieszkania, kurs języka polskiego oraz pomoc medyczna.

 

Wśród kolejnych wymieniano natomiast: pomoc z znalezieniu szkoły lub żłobka dla dzieci, tymczasowe schronienie, pomoc w zakupie lekarstw, oraz pomoc w skontaktowaniu się z bliskimi pozostałymi w domach, w Ukrainie, oraz pomoc w dołączeniu do innych krewnych, którzy przybyli tu wcześniej.

 

Wyniki te, po uzupełnieniu kolejnymi wypełnionymi ankietami, w tym także realizowanymi w innych krajach, posłużą do opracowania raportów pozwalających precyzyjniej określić ich potrzeby, już teraz jednak widzimy, że znaczna część z nich leży w zakresie możliwości zwyczajnych mieszkańców naszego kraju. Może dotyczyć zarówno zaoferowania im tymczasowego lub wręcz dorywczego zatrudnienia, schronienia - w miarę naszych możliwości lokalowych i materialnych czy innych formy pomocy udzielanych za pośrednictwem jednej z wielu aktywnych na tym polu organizacji.

 

Nie wiemy, jak będzie rozwijała się sytuacja uchodźców, ilu z nich zdecyduje się na powrót do swoich domów, a ilu będzie zmuszonych pozostać tu na dłużej. Należy mieć nadzieję, że za tą sytuacją pójdą konkretne formy pomocy i wsparcia finansowego i materialnego - także międzynarodowego.

 

Niemniej istotne jest jednak także wzajemne zrozumienie i współpraca, choćby w zakresie rozpoznawania potrzeb uchodźców i naszych możliwości ich realizacji. Po czasie spontanicznych i masowych odruchów serca, przygotujmy się zatem na dłuższą i dobrze zaplanowaną działalność, która umożliwi nam przeżycie tego niełatwego czasu.